Şamil | Kategoriler | Konular

Teyemmüm

TEYEMMÜM

Kast etmek, yönelmek manasına gelen teyemmüm,
şeriat dilinde su bulunmadığı veya bulunsa da kullanma
gücü olmadığı zaman, temiz toprak cinsinden bir
şeyle hadesi (abdest almak veya gusl gerektiren hal) gidermek
amacıyla yapılan hareketleri dile getirir.

Teyemmüm kitap ve sünnet ile sabittir. Kur'an-ı
Kerim'de "Su bulamazsanız temiz yere teyemmüm ediniz"
(el-Maide, 5/6) ayeti su bulunmadığı durumlarda teyemmümü
öngörür. Yer bana mescid ve temizleyici kılındı.
Binaenaleyh kime namaz vakti gelirse, namazını
kılsın." (Ahmed b. Hanbel) hadisi de yer cinsinden bir
şeyle teyemmüm caiz olduğuna delalet eder (Ahmed
Davudoğlu, Selâmet Yolları, I, 154).

Teyemmüm, Hicretin beşinci yılında
meşrû kılındı. O sene şaban ayının ilk
günlerinde, Huzaa kabilesinin bir oymağı olan Benî Mustalık
gazasında Hz. Peygamber ile bin kadar İslâm askeri, susuz bir
yerde gecelediler. Sabah namazını kılmak için abdest
alacak su bulamadılar. Sabaha yakın Mâide suresinin "Temiz
yere teyemmüm ediniz" mealindeki altıncı ayeti nazil oldu.
Bu suretle, teyemmümle namaz kılmalarına izin verildi, teyemmüm
ederek sabah namazını kıldılar.

Teyemmümü gerektiren haller

1- Su, temizlenecek kimsenin bulunduğu yerden en
az dört bin adım, yani üç kilometre uzakta bulunursa,

2- Suyun kullanılması durumunda hastalanma,
hastalığın artması veya uzaması gibi tehlike
mevcutsa,

3- Yakında bulunan suyu elde etme hususunda nefse,
mala, ırz ve namusa tehlike gelme hali varsa,

4- Elde bulunan su, abdest veya gusle yetmeyecekse,

5- Suyun kullanılması halinde kendisinin,
arkadaşının veya hayvanının susuzluktan helak
olacağına kanaat getirilirse,

6- Kuyudan su çekmek için ip veya kova bulunmazsa,

7- Bulunan su ile abdest alındığı
veya gusul edildiği takdirde bayram veya cenaze namazlarını
tamamen geçirme ihtimali varsa,

Teyemmüm nasıl yapılır

l-Besmele çekilip, temizlenmek için niyet edilir.

2- İki el, parmakları açık durumda, bir
toprağa veya toprak cinsinden biryere vurulup ileri geri çekilir.

3- Eğer eller fazla tozlanmışsa, yan
yana getirilerek hafifçe birbirine vurulur, tozlar silkildikten sonra,
bunlarla yüz mesh edilir.

4- Eller tekrar temiz bir yere vurulur, toz tutarlarsa
yine silkilir, daha sonra sol elin baş parmağı
ayrılır diğer parmakların iç tarafıyla sağ
elin dış tarafı parmak uçlarından başlanarak
dirseğe kadar meshedilir; sonra sağ elin baş
parmağı ayrılır, diğer parmakların iç tarafıyla
sol elin dış taraf parmak uçlarından başlanarak
dirseğe kadar mesh edilir.

Teyemmümün farzları

Niyet ve elleri toprağa vurup yüzü ve kolları
mesh etmek farzdır.

Teyemmümün sahih olmasının
şartları

1- Niyet. Eli toprağa vururken temizlenmeye ya da
namaz tilavet secdesi ve cenaze namazı gibi bir ibadete niyet etmek.

2- Teyemmümü gerektiren bir özürün bulunması.

3- Teyemmüm edilen maddenin temiz bir toprak ya da taş,
kum, kerpiç gibi toprak cinsinden bir şey olması.

4- Yüzü ve kolları kaplarcasına meshetmek.

5- Meshi elin hepsi veya çoğuyla yapmak.

6- Eli toprağa ya da toprak cinsinden bir
şeye iki kere vurmak.

7- Teyemmüm edecek kimse kadın ise, abdest almaya
ve gusul yapmaya engel olan hayız ve nifas gibi bir hâli bulunmaması.

8- Meshedilecek uzuvlarda meshe engel bir şey
varsa, evvela onları gidermek.

Teyemmümün sünnetleri

1- Önce besmele çekmek.

2- Uzuvları sırayla meshetmek.

3- Mesih işlemini ara vermeden yapmak.

4- Elleri yere vurduktan sonra önce ileri, sonra geri
hareket ettirmek.

5- Parmakları açık bulundurmak.

6- Eller yerden
kaldırıldığında avuç içlerinde toz kalmışsa
birbirine vurarak silkelemek.

Teyemmümü bozan seyler

1- Abdesti bozan veya guslü gerektiren haller
teyemmümu de bozar, hukümsuz bırakır. Teyemmumü mübah kılan
özrün ortadan kalkmasıyla da teyemmüm bozulur. Meselâ su bulunmadığından
veya hastalıktan dolayı yapılmış olan bir teyemmüm,
su bulunduğu veya hastalık geçtiği anda bozulur.

2- Teyemmüm etmiş kimse, namaz içindeyken su
bulursa, namazı bozulur. Abdest alıp namazı yeniden
kılması gerekir.

3- Bir özürden dolayı teyemmüm eden kimse, diğer
bir özre tutulsa, birinci özrü son bulmasıyla teyemmümü de son
bulur. Diğer özrü için tekrar teyemmüm etmesi gerekir.

Teyemmümle ilgili bazı meseleler

1- Bir kimsenin, suyu bulamadığından
dolayı teyemmüm yapabilmesi için yerleşim bölgesi dışında
olması ve yerleşim yeri ile arasında en az 4000 adım
(takriben 3 km)'lik bir mesafe bulunması gerekir.

2- Hastalıktan dolayı teyemmüm edecek kişi,
suyun hastalığına zarar vereceğini ya da tecrübesi
ile ya da doktor tavsiyesi ile bilmelidir.

3- Bulunduğu yere üç kilometreden daha fazla yakında
su bulunduğunu tahmin eden kişi o istikamette üç dört yüz adım
yürümeli ve suyu aramalıdır.

4 Bölgeyi bilen bir kimse varken, ona suyu sormadan
teyemmüm edilemez. Eğer edilip namaz kılınır,
bilahare üç kilometreden daha kısa mesafede su bulunursa, namaz
iade edilir.

5- Kendisine su verileceği vaadedilen kişi
hemen teyemmüm etmez, bekler.

6- Gusül yerine teyemmüm eden kişi, suyu
bulamadan abdesti bozulursa sadece abdest yerine teyemmümünü yeniler.

7- Abdest alamayacak derecede hasta veya güçsüz olan
kişi, mali gücü müsaitse kendisine abdest aldıracak birini
tutar. Teyemmüm edemez.

8- Bir yere hapsedilip de abdest için su veya
teyemmüm edecek bir madde bulamayan kimse namazı terkeder, abdest
veya teyemmüm imkânı bulunca kılar.

9- Abdest organlarının yarısı veya
yarıdan fazlası yaralı olan kişi su olsa bile abdest
almaz, teyemmüm eder. Yara daha az yerinde ise sağlam yerleri
yıkar yaralı yerlere mesheder.

10- Namaz vakti girmeden teyemmüm edilebilir. Ancak,
namazın kılınması müstehap vakit çıkmadan su
bulacağını ümid eden kişinin teyemmümü geciktirmesi
iyidir.

11- Bir teyemmüm ile birden fazla namaz kılınabilir.

Şamil İA


Konular