Şamil | Kategoriler | Konular

Sadaka-i fıtır

SADAKA-İ FITIR

Ramazan bayramı sadakası. Buna
zekatul-fıtır veya yalnız fıtır da denir.
Yaratılış şükranesi olmak üzere sevap kazanmak
kasdiyle verilir. Fıtır sadakası Hicret'in ikinci senesinde
zekat farz olmadan önce vacib olmuştur. Hür müslüman ve asıl
ihtiyacından fazla nisap miktarı bir mala sahip olan
kişilerin vermesi gerekir.

Akıl ve büluğ şart değildir.
Akıl hastalarının ve delilerin velileri onların
mallarından fıtır sadakası verirler. Ramazanda oruç
tutmamış olanlar da fıtır sadakası verirler.

Sadaka-i fıtrın edasının vakti,
bayram sabahıdır. O günden önce ölen ve zengin iken fakir düşen
kimselere sadaka-i fıtır vacib olmaz. Bayram gecesi güneş
doğmadan önce doğan çocuğun fitresini vermek vacibtir.
Fitre bayram sabahından önce ve sonra her ne zaman verilse sahihtir
ve eda olur; onun kazası yoktur. Fakat müstehap olan sabah namazı
ile bayram namazı arasında veya birkaç gün önce vermektir.
Fitreyi bayramdan sonra vermek caiz ise de, bir vacib geciktirilmiş
olacağından iyi değildir.

Sadaka-i fıtır, zekat gibi malın
değil, başın zekâtıdır. Bunun için asıl
ihtiyaçlardan fazla olan malın büyüyücü olması, üzerinden
bir yılın geçmesi ve ticaret malı olması şart
değildir. Bayram sabahı nisaba malik olan kişiye bile
sadaka-i fıtır vacibtir. Nisap, gümüşe göre ikiyüz
dirhem (561.2) gr. değerindeki bir maldır. Nisap miktarı
mal, sadaka-i fıtır vacib olduktan sonra telef olsa yine fitre
vermek lazımdır. Bu miktar bir mala sahip olan bir kimse kendisi
için, baliğ olmayan malsız çocukları için, hizmetinde
bulunanlar için, sadaka-i fıtır vermesi vacibtir.
Hanımı ve büyük çocuğunun fitrelerini vermesi üzerine
vacib değildir. Fakat yanında bulunan büyük çocuğunun ve
hanımının fitrelerini kendilerine sormadan verebilir.
Malı olan küçük çocuğun fitresi kendi malından verilir.

Sadaka-i fıtır, buğday, arpa, kuru hurma,
kuru üzümden verilir. Buğday veya buğday unundan yarım sa',
(520 dirhem 1459 gr.), ötekilerden ise bir sa' (1040 dirhem 2918 gr.)
verilir (bak: Sa'). Bu dört maddenin herhangi birine göre vermek caizdir.
Bu miktar aynen verilebileceği gibi, kıymet olarak da
verilebilir. Fakirin menfaatine uygun olanı vermek daha faziletlidir.
Sadaka-i fıtrın rüknü, onu ehline vermektir. Zekat kimlere
verilirse sadaka-i fıtırda onlara verilir. Fitre yalnız bir
fakire verilmeli, onu bir kaç fakire vermek için parçalamamalıdır.
Sadaka-i fıtır verirken niyet etmek gerekir. Ancak fakire
Sadaka-i fıtr olduğunu söylemeye gerek yoktur. Sadaka-i fıtr
öncelikle mükellefin bulunduğu yerdeki fakirlere verilmelidir.
Başka yerlere göndermek mekruhtur. Gönderilecek olan kişiler
akraba veya daha muhtaç kişilerse mekruh olmaz.

Ahmet ARPA


Konular