Şamil | Kategoriler | Konular
Hamele-ı ars
HAMELE-İ ARŞ
Arşı taşıyan melekler. Allahu Teâlâ'nın
Arş'ı taşımakla vazifelendirdiği sekiz müvekkel
melek. Arşın mahiyetini bilmediğimiz gibi bu meleklerin
arşı taşıma keyfiyetini de bilemiyoruz. "Gök yarılmış
ve o gün bitkin bir hale gelmiştir. Melekler onun çevresindedir. Ve
o gün Rabbının Arş'ını, onların da
üstünde sekiz tanesi yüklenir" (el-Hâkka, 69/16,17). Bu âyette
anlatılan olay müteşâbihdir. Nasıllığı
hakkında izahlar, sahih rivâyetlerin ötesinde fazla bir kıymet
taşımaz. Bu melekler "Subhanallahi ve bihamdihi"
diyerek Arş'ı tavaf ederler.
Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur:
"Size arşı taşıyan meleklerden bahsetmem
konusunda bana izin verildi. Onlardan her birisinin kulak memesi ile
boynunun arasındaki mesafe yedi yüz yıldır" (Ebû
Dâvûd Sünne,18): Abdullah b. Amr "Arş'ı
taşıyan melekler sekiz tanedir" der. Sa'id b. Cübeyr
âyetteki "sekiz melek" ifadesini sekiz saf melek olarak tefsir
etmiştir. Bu meleklere Allahu Teâlaya yakın ve meleklerin
efendileri olmalarından dolayı Kerûbiyyûn melekleri denilir.
İbn Abbâstan nakledilen bir rivâyete göre Kerûbiyyûn melekleri,
sekiz bölümdür. Onlardan her bir cinsinin insan, cin, şeytan ve
melek gücü kadar gücü vardır (İbn Kesîr,
Tefsiru'l-Kur'âni'l-Azîm, VIII, 239).
"Arşı taşıyanlar ve
çevresinde bulunanlar Rablarını hamd ile tesbih ederler, O'na
inanırlar ve mü'minlerin bağışlanmasını
isterler. Rabbımız ilim ve rahmetle herşeyi
kuşattın; tevbe edip senin yoluna uyanları
bağışla ve onları Cehennem azabından koru" (el-Mü'min,
40/7). Bu âyetin tefsirinde İbn Kesîr "Allahu Teâla, Arş'ı
taşıyan dört mukarrebûn melek ile onların çevresindeki
"Kerûbiyyûn melekleri'nin Allah'ı tesbihle Rablerine
hamdettiklerini haber verir" der. Bu âyete dayanılarak
meleklerin sayısının dört olduğu iddia
edilmiştir (İbn Kesîr, a.g.e. VII, 120).
Hasan-ı Basrî, Hamele-i Arş meleklerinin
sayısının sekiz mi sekiz bin mi olduğunun ancak Allah
tarafından bilinebileceğini söyleyerek meseleyi Allah Teâla'nın
ilmine havale eder. Sa'lebî'nin rivâyet ettiği bir hadîste Hz.
Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur.
"Hamele-i Arş şu anda dörttür, Kıyamet
günü Allah onları bir dört melekle daha kuvvetlendirir, böylece
sekiz olur" (Kurtubî, el-Cami'u fî-Ahkâmi'l-Kur'ân, XII, 266).
İbn Sina " Melâike" risalesinde Arş'taki
meleklerin tesbih ve tahmid ile Rablerine kulluk ettiklerini ve mü'minler
için istiğfar ve duada bulunduklarını kaydeder. Erzurumlu
İbrahim Hakkı (ö.1780) "Allah dört büyük melek yaratmıştır,
bunlar Arş'ı taşır, Hamele-i Arş denilen bu
meleklere Kerûbiyyûn da denilmiştir. Allah'ın yanında bütün
meleklerden daha üstün ve faziletlidirler. İsrafil de bu
meleklerdendir, İsrafil diğer üçünden daha üstündür"
der (bk. Tecrîd-î Sarîh tercemesi, IX, 7).
Zübeyr TEKKEŞİN
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.