Şamil | Kategoriler | Konular

Muktedi

MUKTEDİ

Birine uyan, tabi olan kimse. Namazda imama uyan,
arkasında namaz kılan kişi anlamında bir
fıkıh terimi. Bu kimse hareketlerini imama tabi
kıldığı için bu ismi almıştır. Muktedi
iktidâ fiilinin ismi failidir.

İktidâ birine uymak ona tabi olmak manâsınadır.
"Onların yoluna uy" (el-En'âm, 6/90) ve "Biz babalarınızı
bir yol üzerinde bulduk, biz de izlerine uyarız" (ez-Zuhruf,
43/23) âyet-i kerimelerinde bu manaya kullanılmıştır.

1- Müdrik: Namazın başından sonuna
kadar aralıksız imama uyan, bütün rekâtları imamla
beraber kılan kimsedir. Hanefilere göre ilk rekâtın rukûunda
imama yetişen kimse, o rekâta yetişmiş ve müdrik adını
almış olur.

Müdrik cemaatle namaz kılanların en
efdalidir.

2- Lâhık* : Namaza imam ile
başladığı halde uyku, gaflet veya cemaatin çokluğundan
dolayı bir sıkıntı veya bir abdest
sıkışması ile karşılaşan ve
namazın tamamını veya bir kısmını imam ile
kılamayan kimsedir.

Lâhık, müdrik gibidir; imamın
arkasında Kur'an okuyamayacağı gibi, kaçırmış
olduğu rekâtları kılarken de kıraatte bulunmaz. Kendi
başına kıldığı rekâtlarda yapacağı
sehivden dolayı da secde etmez.

Lâhık, imama yetişeceğine kanaat
getirirse kaçırdığı amelleri yapar, ondan sonra
tekrar imama uymakta devam eder. Meselâ, uyukladığı için
rekâtın rükûunu kaçıran kimse, hemen rükûunu tamamlar ve
secdedeki imama yetişir. Yetişemeyeceğine kanaati olan ise,
hemen imamla devam eder, imam selâm verdikten sonra kalkıp eksik
kalan amellerini veya rekâtları, aynen imamla
kılıyormuş gibi, Kur'an okumadan namazını kendi
başına bitirir.

3- Mesbûk* : Namazın arasında veya sonunda
imama uyan kimsedir. Mesbuk, imamla birlikte son kadeye oturduğunda,
imamla birlikte selâm vermez. İmam selâmı verince ayağa
kalkar ve imamla birlikte kılamadığı rekâtları
aynen, yalnız başına kıldığı gibi
kılar. Fatiha ve zammı sûresini okur. Bu konuda mesbûk,
münferid gibidir. Ancak geçirdiği rekâtları kılarken o
başkasına, başkası da ona iktida edemez. Bu yönüyle
de mesbûk, münferid sayılmaz.

İsmail KAYA


Konular