Şamil | Kategoriler | Konular

Etı yenen hayvanlar

ETİ YENEN HAYVANLAR

İslâm dini, birtakım hayvanların etini
helâl kılarken, bazı hayvan çeşitlerinin etlerini yemeyi
de yasaklamıştır. Kur'an-ı Kerîm'de ve Hz.
Peygamber'in sünnetinde bu konu ile ilgili hükümler yeralmış,
fakihlerin görüşleri de buna ilâve edilmiştir.

Cenâb-ı Hak, şöyle buyurur: "Ey
Muhammed, de ki: Bana vahyolunanlar arasında, yiyen kimseye haram
kılınmış bir şey bulamıyorum. Yalnız
murdar ölmüş hayvan eti veya akmış kan yahut domuz eti ki,
bu, şüphesiz pistir; yahut Allah 'dan başkası adına
bir fısk olarak boğazlanan hayvan müstesnadır. Ancak kim
darda kalırsa, aşırı gitmemek ve zarûret miktarını
aşmamak şartıyla yiyebilir" (el-En'âm, 6/145).

"O, onlara temiz ve güzel şeyleri helâl kılıyor,
murdar şeyleri ise haram kılıyor " (el-A 'râf, 7/157)
.

Ebû Hureyre'den nakledildiğine göre Allah
elçisi şöyle buyurmuştur: "Azı dişi olan her
yırtıcı hayvanın yenilmesi haramdır" (Müslim
Sayd, 1 5, 16; Ebû Dâvûd, At'ime, 32; Tirmizî, Sayd, 9, 11). İbn
Abbâs'ın rivâyetinde bu hadisin devamı şöyledir- ''...
Ve pençesi ile avlanan her kuş haramdır" (İbn Hacer
el-Askalâni, Bulûğü'l-Merâm, Terc. A. Davudoğlu, IV/158).

Bu duruma göre kara hayvanlarından koyun, keçi,
sığır, manda ve deve gibi hayvanların her cinsi ile
zebranın eti yenir. Tavuk, horoz, hindi, kaz ve ördek eti de yenir.
Bunlardan pislik yiyenler üç gün hapsedildikten sonra yenilebilirler.
Böylece etleri temizlenmiş olur. Ehlî olmayan, tırnak ve pençeleri
ile avını parçalamayan, leş ve necâsetle beslenmeyen
bütün kuş çeşitleri yenir.

Suda yaşayanlardan balık
sınıfına giren denizdeki bütün canlıların eti
yenir. Bunlarda akıcı kan olmadığı için boğazlama
işlemi gerekmez. Şâfiî ve Mâlikîlere göre balık sûretinde
olmasa bile bütün deniz canlıları; Hanbelîler'e göre yılan
balığı dışındakiler yenir.

Ölüp ölmediği bilinmeyen bir hayvan
boğazlandığında hareket ederse veya kan çıkarsa
eti yenir. Aksi halde yenmez. Pislikle beslenen ehlî hayvanlardan tavuk
cinsi üç gün, deve kırk gün, sığır otuz gün,
koyun-keçi yedi gün bekletildikten sonra kesilip yenilebilir (İbn
Hacer el-Askalâni, Bulûğul-Merâm, IV/158-166; İbrahim
el-Halebî, Mülteka'l-Ebhur Terç. M. Uysal, IV/124-125).

Cenâb-ı Allah, "Eğer Allah'ın
ayetlerine inanıyorsanız; üzerine Allah'ın ismi
anılanlardan yeyin" (el-En'âm, 6/1 16); aynı sûrenin 121.
ayetinde de, "Üzerlerine Allah'ın adı anılmayanlardan
yemeyin; çünkü bu, muhakkak ki bir fısktır"
buyurmaktadır.

Ayetlerdeki ifade oldukça açıktır. Etin
yenebilmesi için hayvanın etinin yenilen cinsten olması, kesim
işinin İslâm'a uygun yapılması, hayvanı da müslümanın
kesmesi gerekmektedir.

Bilerek üzerine Allah adı anılmadan kesilen
hayvanın eti yenmez. İmâm Şâfiî'ye göre kesim sırasında
besmele çekmek müstehabdır. İmâm Mâlik, İmâm Ahmed ve
İmâm A'zam'a göre ise besmele unutularak kesilen hayvanın eti
yenir. Bu durumda et yenirken besmele çekilir.

Hz. Ali (r.a.)'tan rivâyet edilen bir hadiste, Hz. Âişe
(r.anha), Hz. Peygamber (s.a.s.)'e şöyle soruyor:

"Ey Allah'ın Resulu, bazı kabilelerden
bize et getiriliyor. Üzerine Allah'ın adının
anılıp anılmadığını bilmiyoruz."

Allah Resulu de, ''Siz besmele çekin ve yeyin''
buyuruyorlar.

"Üzerine Allah adı anılsın,
anılmasın müslümanın boğazladığı helâldir"
şeklindeki hadis mürsel'dir; senedinde kopukluk vardır. Sahâbe
atlanılmıştır; Hadis, tâbiîn tarafından Allah
Resulune ulaştırılmaktadır (Ayrıca bk. Buhâri,
Zebâih, 8; Tirmizî, Tahâre, 20; Ebû Dâvûd, Tahâre, 48).

Hamdi DÖNDÜREN


Konular