Şamil | Kategoriler | Konular
Kayyum
KAYYÛM
Herşeyi tutan, koruyan anlamında
Allah'ın isimlerinden biri. Kayyûm, "fey'ûl" vezninde
mübalağa sıygasıdır. Hayy ve Kayyûm isimlerinin
ism-i azam yani Allah'ın en büyük ismi olduğu da söylenmiştir.
Kur'ân'da üç yerde geçer.
"Allah, kendisinden başka ilâh olmayan daima
diri ve yarattıklarını koruyup idare edendir"
(el-Bakara, 2/255; bk. Âlû İmran, 3/2). "Bütün yüzler,
"Hayy", ezelî ve ebedî diri,
"Kayyûm" her şeyin mutlak hâkimi olan
Allah'a boyun eğer. Zulüm yüklenen perişan olur" (Tâhâ,
20/111).
Diğer yandan Rasûlüllah (s.a.s)'in bazen bu
isimlerle duâ ettiği nakledilir.
Bir hadiste, aşağıdaki duâyı
yatağa girerken üç defa okuyan kimsenin günahlarının,
denizin köpüğü kadar çok olsa bile, af edilebileceği
bildirilmiştir. "Ben. kendisinden başka hiçbir ilâh
bulunmayan, "Hayy", ezelî ve ebedî diri "Kayyum ",
herşeyin mutlak hakimi olan Allah'tan
bağışlanmamı diliyor ve O'na tevbe
ediyorum"(Ahmed b'. Hanbel, Müsned, III,10). Enes b. Mâlik, bir
adamın namazdan sonra "Hayy ve kayyûm" isimleriyle Allah'a
duâ ettiğini duyan Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu
nakleder: "Siz Allah'a ne ile duâ ettiğini biliyor musun?
Hazır bulananlar; "Allah ve Rasülü daha iyi bilir"
dediler. Rasûlullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Nefsimi kudret
elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, O, Allah'a ism-i azamı ile duâ
etti.-Allah bıınıınla duâ edilince kabul eder ve
bununla bir Şey istenince verir" (Ahmed b. Hanbel, III, 245).
Bazen Hz. Peygamber duâda "Kayyım" kelimesini de
kullanmıştır. "Allahım hamd, sana mahsustur. Sen
yerleri ve gökleri idare edip, ayakta tutan (Kayyûmsun) "
(Buhârî, Teheccüd, 1; Tevhid, 8, 35; Ahmed b. Hanbel, I, 358).
Kayyûm ismi şu anlamları da kapsar; Allah zâtı
ve yüceliği ile vardır; her şeyin var olması,
varlığını sürdürmesi, ayakta durması O'nun
varlığına bağlıdır. Nitekim, Ayetü'l-Kürsî'de
bu isimden sonraki kısım, onun açıklaması gibidir.
"O'nu ne uyuklama ne de uyku tutar. Göklerde ve yerde olanlar
O'nundur. O'nun izni olmadan, katında kim şefaat edebilir? O,
insanların geçmişlerini ve geleceklerini bilir. İnsanlar
ise O'nun ilminden, O'nun dilediğinin dışında bir
şey kavrayamazlar. O'nun hükmü gökleri ve yeri kuşatmıştır.
Yeri ve göğü koruyup gözetmek, O'nun için zor değildir. O, yücedir,
büyüktür" (el Bakara, 2/255; bk. Elmalılı Hamdi
Yazır Hak Dini Kur'ân Dili, İstanbul t.y., 849, 850, 118 vd.;
A. Sehaade, "Kayyüm" maddesi İA).
Hamdi DÖNDÜREN
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.