Adıle

ÂDİLE

Doğru olmak, düzeltmek, eşitlemek
anlamlarına gelen bir İslâm miras* hukuku terimi. Belirli hisse
sahiplerinin (ashâbü'l-ferâiz) mirastan alacakları payların
toplamının ortak paydaya (mahrec) eşit olması halini
ifade eder.

Paylar toplamının ortak paydadan fazla
olması durumunda "avl*" daha az olması durumunda da
"red" söz konusudur. Ancak, paylar toplamının ortak
paydadan küçük olması halinde mirasçılar arasında asâbe*den
birisi bulunursa geri kalanı o alacağından yine denklik
sağlanarak red söz konusu olmaz. Bu duruma da "âdile' denir.
Örnek: Ölenin anne, baba ve iki kızı mirasçı olarak
kalsa, anne altıda bir, baba altıda bir ve iki kız üçte
iki pay alırlar. Paylar toplamı altı ve ortak payda (mahrec)
da altı olduğundan, mesele "âdile' kabilindendir (es-Serahsî,
el-Mebsût, Beyrut, (ty) XXIX, 160, 161; el-Fetâvâ'l-Hindiyye, Bulak
1310, VI, 468; Ömer Nasuhi Bilmen, Istılâhât-ı Fıkhiyye
Kâmusu, İstanbul 1969, V, 211).

Hamdi DÖNDÜREN