Şamil | Kategoriler | Konular

Revatib

REVÂTİB

Devamlı yapılan iş ve amel; ücret, maaş;
farz namazlarla berâber kılınan sünnetler. Ratib kelimesinin
çoğuludur.

Namazlar farz, vacib ve nâfile olmak üzere üçe ayrılır.
Sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç ve yatsı dört
rek'at olmak üzere toplam on yedi rek'at farz namaz vardır. Bunlar
farz-ı ayndır. Yani her yükümlü müslümanın bizzat
yerine getirmesi gereken farzlardır (bkz. Namaz). Haftada iki rek'at
cum'a namazı farzdır (el-Cum'a, 62/9-11). Cenâze namazı
ise farz-ı kifâyedir (et-Tevbe, 9/84). Yatsı namazından
sonra kılınan üç rek'at vitr namazı vâcibtir (Kâf,
50/40; Buhârî, Deavât, 69; Müslim, Zikr, 5, 6; Ebû Dâvud, Vitr,I).
İkişer rek'at Ramazan ve Kurban bayramı namazları vâcibtir
(el-Kevser, 108/2).

Farz ve vâcib dışında fazla olarak
kılınan namazlara nâfile denir. Çoğulu nevâfil'dir.
Kulun kendiliğinden Allah rızası için kılması
nedeniyle bunlara tatavvu' namazı da denir. Sünnet namazlar nâfile
kapsamına girer. Ancak her nâfile, sünnet değildir. Sünnet
Hz. Peygamberin kıldığı ve ümmetini de kılmaya
teşvik ettiği nâfile namazlardır. Nâfile namazlar da
kendi arasında revâtib ve regâib diye ikiye ayrılır.
Farzlardan önce ve sonra kılınan sünnetler revâtib; kuşluk
ve teheccüd namazları gibi nâfile namazlar ise regâib adını
alır. Bu duruma göre, revâtib namazlar müekked ve gayri müekked
sünnetleri içine alır. Bunlar; sabah namazından önce iki; öğle
namazından önce dört, sonra iki; ikindiden önce dört; akşamın
farzından sonra iki; yatsının farzından önce dört,
sonra iki olmak üzere günde yirmi rek'attır. Bunlardan on iki
rek'atı müekked sünnet olup, Hz. Peygamber'in devamlı
kıldığı ve ümmetini teşvik buyurduğu
namazlardır. Hadiste şöyle buyurulur: "Kim gece ve
gündüzde on iki rek'at namaz kılmaya devam ederse, Allah onun için
cennette bir köşk bina eder. Bunlar; sabah namazından önce iki;
öğleden önce dört, sonra iki; akşam namazından sonra iki
ve yatsı namazından sonra iki rek'at? (Tirmizî, Salât,189;
Nesâî, Kıyâmül-Leyl, 66; İbn Mâce, İkâme, 100).

Gayri müekked sünnetler ise Hz. Peygamberin kimi
zaman terk ettiği sünnetlerdir. Bunlara mendub sünnetler de denir.
Mendub, müstehab, mergübun fih ve hasen gibi kelimeler, birbirine yakın
eş anlamlı kelimelerdir. Yapılması güzel ve iyi olan
şeyler demektir. İkindiden önce dört, yatsıdan önce
dört rek'at namazlar gayri müekked revâtib sünnetlerdir. Klâsik
İslâm hukuku kaynaklarında revâtib namazlar, daha çok
"nâfile namaz" başlığı altında yer
alır (el-Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 65).

Hamdi DÖNDÜREN


Konular