Şamil | Kategoriler | Konular

Masiyet

MÂSİYET

Baş kaldırmak, isyan etme, haddi aşma,
sınırları çiğneme; Allah'a ve Resulüne karşı
gelme, günahlara dalma, helâl ve haram sınırlarını
çiğneme, Allah ve Resulünün hükümlerini uygulayan emir ve yetki
sahiplerine karşı gelme.

Masiyetin türemiş olduğu "asa"
fiili Kur'an'da birçok yerde kullanılır. Bu fiilin bütün
kullanılışları isyan edenleri, haddi
aşanları, sınırları çiğneyenleri
işaret eder. Bunlar korkutulur, tehdit edilir ve masiyetlerinden
vazgeçmeleri istenir. Bizzat masiyet kelimesi Kur'an'da iki ayette geçer.
Her iki ayette de masiyet rasule karşı gelmeyi ifade eder;
"Görmedin mi şu adamları ki gizli gizli konuşmaktan
alıkonuldukları halde yine o menedildikleri ise dönüyorlar;
günah, düşmanlık, Resule isyan (masiyetür-Resul) hususunda
gizli gizli konuşuyorlar. Sana geldikleri zaman seni, Allahın
selamlamadığı bir tarzda selâmlıyorlar ve kendi içlerinden
de; Bu dediğimizden ötürü Allah bize azap etse ya" diyorlar.
Cehennem onlara yeter. Oraya gireceklerdir, ne kötü gidilecek yerdir
orası!" (el Mücadele 58/8) ve Ey iman edenler, aranızda
gizli konuştuğunuz zaman günah, düşmanlık ve Resul'e
karşı gelme (masiyetür-Resul) üzerinde konuşmayın;
iyilik ve takva üzerinde konuşun ve huzuruna
toplanacağınız Allah'tan korkun" (el-Mücadele 58/9)
ayetleridir.

Kur'an'da fasık, facir, zalim, mütekebbir, zenb,
tekzib, haraç, mücrim, ism, seyyie ve hatie gibi kelimeler hep bir
masiyete işaret eder. Bu kelimeler arasında çok sıkı
bir ilişki vardır. Bunların işlevi, dinen kötü
fiilleri işleyen, ahlâkî ve ilahî hukuku ihlâl eden ve netice
olarak da, gerek bu dünyada, gerekse ahirette ağır bir ceza ile
cezalandırılmaya müstehak olanların farklı
yanlarını ortaya koymaktır. Sözgelimi "...zaten
insanlardan çoğu fasıktır" (el-Maide 5/49) ve "Uydurduğu
yalanı Allah'ın üzerine atan, yahut O'nun ayetlerini
yalanlayandan (tekzib) daha zalim kim olabilir. Şüphesiz mücrimler
asla kurtuluşa eremezler" (Yunus,10/17) ayetlerinde zulm,
fısk, tekzib ve cürüm masiyetle aynı anlamı
belirtmektedir.

Hadislerde de masiyet hakkında çeşitli açıklama
ve yönlendirmeler vardır. Buna göre Allah'a masiyet konusunda
kullara itaat yoktur (Buhârî, Cihâd 107). Masiyet olacak nezir ve yemin
yapılmamalı, yapılması halinde bundan vazgeçilmelidir
(Buhari, Eymân, 18, Hadis no: 53-54-55; Nesei, Biat, 34, Hadis no:
4187-4188).

Ertuğrul-Ömer H. ÖZALP


Konular