Şamil | Kategoriler | Konular

Lahn

LAHN

Ezgili sesle Kur'ân-ı Kerim okurken yapılan
hata. Bu hatalar harflerde, harekelerde veya harflerin
sıfatlarında olabilir. Sahabe döneminden sonra sahih olan kıraatların
karşısında şaz rivâyetler, ortaya çıkmıştır.
Dalâlet ve ilhad erbabının türemesinden sonra şaz
kıraatlar artmış ve çoğalmıştır. Bu
hususta ileri giden bid'atçıların en meşhurları
İbn Şenebuz (ö. 328/940) ve Ebû Bekr Attar (ö. 354/965)'dır.
Bu şahıslar şaz kıraat ortaya çıkarmaya çalışan
bid'atçıların sonuncularıdır. Şaz kıraatlar
devri geçtikten sonra kıraatta lâhin yapılarak teganni ile
okuma bid'atı ortaya çıkmıştır. Bu dönemdeki
bid'atçılar çeşitli şekillerde lahin
yapmışlardır. Bunlar da dört gruptur:

1. Ter'îd; soğuktan titrer gibi sesi titretmek.
2. Terkîs; sakinden harekeye zıplar gibi hızla atlayıp geçmek.
3. Tartîb; medleri uzatarak terennüm ve teganni etmek. 4. Tahzîn; sese
ağlar gibi hazin bir edâ vermek.

İlk lâhin yapan Ubeydullah b. Ebî Bekre'dir.
Hazin bir ses ile Kur'ân okuyarak, lâhin yapan bu şahıstan
sonra torunu Abdullah b. Ömer b. Ubeydullah b. Ebî Bekre ondan bu tarz kıraatı
öğrenmiştir. Ondan Ebâzî, Ebâzî'den de Sa'd b. Allâf bu kıraat
tarzını öğrenmişlerdir. Sa'd b. Allâf, Harun Reşid'in
ilgisini çekmiş ve onun yanında bulunarak onun hususi kâri'î
olmuştur. Hatta "emirul mü'minin" kari'î olmuştur.
Daha sonra Heyşem, Ebân ve İbn A'yen gibi kâriler ortaya çıkmış
ve kıraatta lâhin yapmayı
yaygınlaştırmışlardır. Sahâbî ve Tabiîn
döneminde bu tür bir kıraat yoktur.

Lahn, lahn-i celî ve lahn-i hafi olmak üzere iki kısımdır.
Lahn-i celî; açıktan belli olan hata anlamındadır. Gerek
Kur'ân ve kıraat ilmi mütehassıslarının, gerekse
Kur'ân okumayı bilen hemen herkesin farkedip anlayabileceği
hatalı okuyuşlardır. Harflerin aslî sıfatları ve
mahreçleri üzerinde, harekelerde ve sükûnlarda yapılan hatalar
bunlardandır. Bu hatalar çoğu zaman namazı bozabilir.
Lahn-i hafi; gizli hata anlamındadır. Kur'ân okunurken yalnız
Kur'ân ve kıraat ilmi konusunda ehil olan kişilerin
farkedebileceği hatalara lahn-i hafi denir. Tecvid kurallarına
uyulmaması halinde meydana gelen hatalar bu çeşit
hatalardandır. Lahn-i hafi namazı bozmaz.

Şâmil İA


Konular