Şamil | Kategoriler | Konular

Kafdagı

KAFDAĞI

Dünyayı kuşattığı rivâyet
edilen yeşil zümrütten yaratılmış efsanevî dağ.

Kafdağı, edebiyatta, özellikle masallarda,
uzaklığı ve olağanüstü büyüklüğü simgelemek
için kullanılan; arkasında acayip yaratıkların,
devlerin bulunduğu düşünülen sembol dağdır.

Kur'ân-ı Kerim'in ellinci sûresi olan Kâf
suresi dolayısıyla müfessirler yeryüzünde mevcud olmayan bu
dağ hakkında birçok rivayetlerde bulunmuşlardır. Bu
rivâyetler Fahruddin Râzî gibi müfessirlerce zayıf görülmektedir.

Marifetnâme'de, " sahih rivâyetlere göre",
"tefsir ve hadis âlimleri ittifakla şöyle bildirmişlerdir"
gibi umumî ifadelerle Kafdağı hakkında bilgi verilmekte
fakat bilginin kaynağı zikredilmemektedir. Marifetnâme'de
şöyle denilmektedir:

"Yedi kat göklerin hey'et ve eşkâli sahih
rivâyetlere göre, yedi çadır gibi olup, yeryüzünü çevreleyen
içiçe daireler feklindeki sekiz Kafdağı'ndan yedisi üzerine
karar etmişlerdir. Sekizinci dağıl birinci kat gök olan
dünya semasının içinde yeryüzünü çevreler. Göklerin alt kısımları
yedi Kafdağı'nda son bulur"

Bütün dağların damarlarının yeryüzünü
çevreleyen Kafdağı'na bağlandığı, bu
damarların zelzeleye bakan meleğin emrine verildiği, Allah
Teâlâ bir yerin halkını günahtan alıkoymak
istediğinde, meleğin o yerin damarını hareket
ettirdiği, Marifetnâme'de verilen bilgiler arasındadır.

Cenabı Hakkın yarattığı yedi
denizden en küçüğünün, dünyayı Kafdağı'nın
ötesinden kuşattığını söyleyen İbrahim
Hakkı'ya göre, Allah Teâlâ, yedinci kat göğün duvarı
olan Kafdağı'nın ötesinde büyük bir yılan
yaratmıştır. Bu yılan o büyük dağı
başı kuyruğuna gelecek şekilde çevrelemiştir.
Kıyamete kadar Hak Teâlâ'yı yüksek sesiyle tesbih eder.

İsmail Hakkı Bursevî, Kafdağı ile
ilgili daha değişik bilgiler verir ve yeri geldikçe bazı
izahlar yapar. Ona göre: "Bütün yeryüzü pınarları
Kafdağı'ndan çıkar. Her iyi ve kötü, ondan içer; onu
niyet ve ameline uygun olarak bulur" (Rûhu'l-Beyân, IX, 102).

"Allah Kafdağı'ndan önce altı
dağ yaratmıştır. Yedincisi Kafdağı dır.
O, yerin etrafında bir kayaya oturtulmuştur" diyen
İsmail Hakkı, Allah'ın Kafdağı'nı, "yerin
yedinci tabakası altındaki Cehennem ateşinden yer
halkını korumak için yüksek bir kale gibi yarattığını"
rivâyet ederek bunu şöyle yorumluyor:

"Bunda Kutbu'l-aktâb'ın durumuna işaret
vardır Çünkü O da derecesinin yüksekliği
dolayısıyla bütün erenleri (kutupları) gözetir, kontrol
eder Kafdağı diğer dağları koruduğu gibi,
Allah da âlemi maddî ve mânevî âfetlerden O (kutbu'l-aktâb) vasıtasıyla
korur" (a.g.e. IX, 102).

Kafdağı'nı, "dünya etrafındaki
okyanusu kaplayan hava küresi (küre-i nesîmî) dir" diye tevil
edenler de vardır.

Kur'ân'da Kafdağı ile ilgili herhangi bilgi
olmadığı gibi, sahih hadislerde de yoktur. Bu rivâyetlerin
muharref İncil ve Tevrat'a dayan hurafe ve İsrailiyyat
olduğu, eski âlimlerin hiçbir tenıkide tabi tutmadan
bunları eserlerine aldıkları bildirilmektedir.

Halit ÜNAL


Konular