Şamil | Kategoriler | Konular

ıstıbra

İSTİBRÂ'

Pislikten uzak olma, temizlenme, idrardan sonra gelen sızıntıyı
giderme. İstibra, hareket etmek, yürümek veya öksürmek gibi çeşitli
yollarla yapılabilir. Sızıntının kesildiğine
kanaat getirinceye kadar istibrâya devam edilmelidir. Bundan önce abdest
almaya başlamak caiz değildir. Çünkü abdest aldıktan
sonra sidik sızarsa abdesti bozar. istibrâ özellikle erkeklerin
dikkat etmesi gereken bir temizlik şeklidir. Kadınlar buna
ihtiyaç duymayabilir. Onların idrardan sonra biraz beklemeleri
yeterlidir. Bundan sonra temizlenerek abdest alabilirler.

İstibrânın ne kadar ve ne şekilde
yapılacağı her insanın
yaratılışına göre farklılık gösterir.
İstincadan kalkmadan önce hapşırmak süretiyle istibrâ
yapılabilir. Çıktıktan sonra biraz yürümek ve abdest
almadan beklemek süretiyle sidik damlamasından emin olununcaya kadar
devam edilir.

Küçük abdestten sonra temizlenmenin adabı,
hadislerde şöyle belirlenmiştir: İbn Abbas (r.a) dedi ki:
"Resul'u Ekrem (s.a.s) iki kabrin yanından geçiyordu: "Bakın
dikkat ediniz, bunlar azap görüyorlar. Azap görmelerinin sebebi de
büyük bir şey değildir. Bu sidikten sakınmazdı, su
da koğuculuk yapardı" buyurdu. Sonra yaş bir hurma
dalı isteyerek ikiye ayırdı, bir parçasını
kabirlerinin birinin üzerine, diğerini de öbürünün üzerine
dikti ve "Bu dallar kurumadıkça onlardan azabın
hafifletileceğini umarım " buyurdu (Buhârî, Vudû, 57;
Müslim, Tahârê, 34; Tirmizi, Tahâre, 53; Nesâî, tahâre, 5; İbn
Mâce, Tahâre, 26).

Hz. Âîşe'den rivayet edildiğine göre, o
şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.s) küçük abdest bozdu.
Arkasında su kabı ile ayakta bekleyen Hz. Ömer suyu uzatınca;
Bu nedir ya Ömer? buyurdu. Temizleneceğiniz sudur, deyince, Nebî (s.a.s)
ona cevaben söyle buyurdu:"Ben her küçük abdest bozduğumda
su ile temizlenmekle emrolunmadım. Eğer böyle yapsaydım,
ümmetime her küçük abdest bozmadan sonra su ile temizlenmek sünnet
olurdü" (Ebû Dâvud, Tahâre, 22; İbn Mâce, Tahâre, 20;
Ahmed b. Hanbel, VI, 95).

Temizliğin sol elle yapılması
gerektiği hadiste şöyle ifade edilmiştir: "Sakın
sizden biriniz küçük abdestini bozarken erkeklik uzvuna sağ eliyle
dokunmasın. Tuvalete gittiğinde sağ eliyle silinmesin. Su içtiğinde
de bir nefeste içmesin" (Ebû Dâvud, Tahâre, 18; Buhârî, Vudû',
18, Eşribe, 25; Müslim, Tahâre, 63; Nesâi, Tahâre, 41).

Hz. Peygamber, adet olarak, sağ elini yeme, içme
işlerinde, sol elini ise temizlik islerinde kullanırdı. Müminlerin
de bu noktaya dikkat etmesi gerekir. Eğer temizlik isinde sağ el
kullanılırsa, bu elin iyi temizlenememesi halinde, yemek
sırasında kişinin hastalık mikrobu alma ihtimali artar.
Diğer yandan, sağ elle yapılacak temizlenmede, daha sonra
bunu hatırlama tiksinti meydana getirebilir. Çoğunluk
İslam hukukçularına göre temizlenme sırasında avret
yerlerine sağ elle dokunmak tenzihen mekruhtur.

İstibrâ terimi evlilik hukukunda farklı bir
anlamda kullanılır. Bir cariyeyi alan kimse, onun hamile olup
olmadığını anlamak için, kendisiyle cinsel ilişkide
bulunmadan önce, bir hayız görünceye kadar beklemesi gerekir ki,
buna "istibrâ" denir. Kız kaçırmada, zorla veya
istekle ırza geçmelerde, fuhşu alışkanlık hâline
getiren bir kadın, bu alışkanlığını
bırakarak evlenmek istediğinde, bir hayız suresince,
hayız görmeyen cinstense bir ay süreyle istibrâ yaptırılır.
Ancak bu kadınla, kaçıran veya zorla Irzına geçen erkek
evlenecekse istibraya gerek kalmaz. Kadının hamile olması
evlenme engeli değildir. Ancak böyle bir kadın hamile
bırakan erkekten başkası ile evlenecekse, zifaf doğuma
kadar geciktirilir.

Şâmil İA


Konular