Şamil | Kategoriler | Konular

ıltımas

İLTİMAS

Tavsiye, rica, kayırmak, tutmak, haksız
olarak yardımda bulunmak, bir şeyin yapılmasını
istemek. Adam kayırmak, başkası için aracılık
yaparak ona hakkı olmayan bir şeyin verilmesi için çalışmaktır.
İslâm'da kötülenen ve terkedilmesi istenen bir davranıştır.

Kur'an-ı Kerîm'de iltimas anlamı daha çok
şefaatte bulunma, aracılık etme anlamında
kullanılır.

Ayetlerde şöyle buyurulur: "O gün münafık
erkek ve kadınlar, müminlere; Bize bakın da nurunuzdan istifade
edelim, derler. Onlara; "Arkanıza dönün de nur isteyin"
denilir. Müminlerle münafıklar arasına kapısı olan
sur (duvar) çekilir. Onun içinde rahmet, dış tarafında da
azap vardır" (el-Hadîd,57/13);

"Kim iyi bir işe aracılık ederse,
Onun sevabından hissesi vardır. Kim de kötü bir işe
aracılık ederse, Onun günahından payı vardır.
Allah herşeye kadirdir"(en-Nisâ, 4/85).

Hz. Peygamber haksız yere aracılık
yapmayı yasaklamıştır. Hz. Âîşe'den
nakledildiğine göre, Kureyş'ten şerefli bir kadın
hırsızlık yapmıştı. Hz. Peygamber'e bir
aracı göndererek, cezalandırılmasını engellemek
istediler. Bu iş için de Hz. Peygamber (s.a.s)'in sevdiği
Usame'yi aracı yaptılar. Üsame, gelerek kadının
affedilmesini istedi. Hz. Peygamber; "Ya Üsame, Allah'ın
hadlerinden bir cezanın uygulanmaması için şefaatte mi
bulunuyorsun dedi ve topluluğa şöyle buyurdu: Ey insanlar!
Sizden öncekiler, şerefli bir kimse hırsızlık
yapınca, onu serbest bırakmaları, zayıf bir kimse
hırsızlık yapınca ise ona haddi uygulamaları yüzünden
sapıttılar. Allah'a yemin ederim ki, eğer Muhammed'in
kızı Fâtîma hırsızlık yapsaydı, Muhammed
O'nun da elini keserdi"(Buhârî, Hudûd, 12).

Hayırlı ve güzel işler için aracılık
yapma ve araya girme ise ayet ve hadislerde teşvik edilmiştir:
"Musa'nın kız kardeşi; "Sizin için, ona bakıp
yetiştirecek ve şefkatli davranacak bir aile göstereyim mi?"
dedi"(el-Kasas,28/12). Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur:
"Kim bir hayra yol gösterir, aracılık ederse, bu kimse için
bu hayrı işleyenin ecri kadar ecir vardır "(Müslim,
İmâre, 133; Ebû Dâvud, Edeb, 115; Tirmizî, İlm, 14; Ahmed b.
Hanbel, Müsned, IV, 120, V, 274, 357).

İltimas hayra değil şerre yol açar,
temelinde haksızlık yatar. Çünkü bu yolla bir kimseye hakkı
olmayan bir iş verilmiş, bir şey
kazandırılmış olur. Yahut da başkasının
hakkı ona verilir. Böyle bir aracılıktan sakınmak
gerekir.

İltimas İslâm toplumu ve İslâm devleti
bünyesinde sosyal dayanışmayı, insanlar arasındaki güven
duygusunu yok eder. Zulüm ve adâletsizliğin artmasına sebep
olur. Bu yüzden de İslâm'ın hakim olduğu bir ortamda ne
kimseden iltimas beklemeli ve ne de başkasına kötü bir
şefaatte bulunmamalıdır.

Şâmil İA


Konular