Şamil | Kategoriler | Konular
Hacc-ı kıran
HACC-I KIRÂN
Hacc ile umrenin bir ihramla yerine getirilmesi.
Kırân, sözlükte iki şeyi biraraya
getirmektir. Bir terim olarak; hacc ile umrenin ihramını
birleştirmek, yani ikisi için birden ihrama girmek, demektir.
Kırân haccı yapacak kimse, mîkatta veya
daha önce umre ile hacca birlikte niyet edip, iki rekât namaz kılar;
sonra "Allah'ım, ben umre ile hacc yapmak istiyorum;
bunları bana kolay kıl, bunları benden kabul buyur"
diye dua eder, telbiyede bulunur ve ihram yasaklarına uyar. Mekke'ye
girince, önce umresini yapar, Beytullah-ı tavaf eder, Safâ ile
Merve arasında sa'y eder. Sonra ifrat haccı yapan kimse gibi
farz haccın menâsikine başlar. Kudûm tavafı, Arafat'ta
vakfe, ziyaret tavafı, sa'y ve veda tavafı gibi ibâdetlerle
hacc ve umre tamamlanır. Kur'an-ı Kerîm'de, "Hacc ve
umreyi Allah için tamamlayınız" buyurulur (el-Bakara, 2/
196). Ayette, kırân haccı yapanla başkaları
arasında bir ayırım yapılmaksızın,
başlanan hacc ibadetinin tamamlanması istenmiştir. Sabiy b.
Ma'bed iki tavaf ve iki sa'y ile hacc yapmış, Hz. Ömer
kendisine, "Resulullah (s.a.s)'in sünnetine giden doğru yolu
buldun" demiş (Zeylaî, Nasbu'r-Râye, III,109); Hz. Ali de kırân
haccı yapan bir kimseye, "Hacc ve umre için yüksek sesle
telbiyede bulunduğun zaman, ikisi için iki tavaf ve iki sa'y yap"
diye açıklamada bulunmuştur (Zeylâî, a.g.e., III, 111).
Hanefiler dışındaki mezhep
imamlarına göre ise, kırân haccı yapan kimseye her iki
hacc için tek tavaf ve tek sa'y yeterlidir. "Kim hacc ve umre için
ihrama girerse, ona bu ikisinden birlikte ihramdan çıkıncaya
kadar tek tavaf ve tek sa'y yeterli olur" (Zeylâî, a.g.e.,
III,108). Fakat kırân haccı yapan kimse, ifrat haccı yapan
gibi ifada tavafından önce kudûm tavâfı yapar; kudûm tavafından
sonra sa'y yapmamışsa, ifada (ziyaret) tavafından sonra
sa'y yapar.
Kırân haccı yapan, temettü haccında
olduğu gibi bir şükür olarak cemreleri veya yalnız akabe
cemresini taşladıktan sonra, saçlarını
tıraştan veya kestirmeden önce bir kurban keser. Bunun hükmü
vaciptir. Bu kurbanı bulup kesemeyecekse, Arefe gününde bitmek
üzere üç gün oruç tutar; yedi gün de bayram günleri çıktıktan
sonra dilediği vakitte tutar ki, toplam on gündür. Bunlar ayrı
vakitlerde de tutulabilir. Kur'an'da şöyle buyurulur: "Hacc
zamanına kadar umre yapana gücünün yettiği bir kurban gerekir.
Kurban bulamayan kimseye hacc sırasında üç gün, döndüğünüzden
sonra da yedi gün oruç tutması gerekir" (el-Bakara, 2/196).
Eğer kurban bayramı günlerinden önce üç gün oruç tutmazsa,
iki kurban kesmesi kesinleşir. Birisi şükür kurbanı,
diğeri vaktinden önce ihramdan çıktığı için
ceza kurbanı (İbn Kudâme, el-Muğnî, III, 469, 476-478;
İbn Rüşd, Bidâyeti,i'l-Müctehid, I, 357; el-Kâsânî,
Bedâyiu's-Sanâyi', II, 159; İbn-i Âbidin, Reddü'l-Muhtâr, Terc.
A. Davudoğlu, İstanbul 1983, V, 33-46).
Hamdi DÖNDÜREN