Şamil | Kategoriler | Konular

Damat

DÂMAT

Güvey, insanın kendi kızının
kocası. Damatlık, evlilik dolayısıyla meydana gelen,
başka bir deyişle hısımlık (sıhriyet)'tan
kaynaklanan bir akrabalıktır. Evlenen kız veya
kadının kocası, o kız veya kadının
ebeveyninin damadı olur.

İslâm'da evlilik, her eşe karşı
eşin usûl ve furûunu haram kılar. Dolayısıyla damata
da karısının annesi ebediyen haram olur (en-Nisâ, 4/23).
Torunların kocaları da damat savılır ve damadın hükümlerine
tâbi olur. Kaynana damada ebediyyen haram olduğu için, ikisinin başbaşa
kalmalarında, beraber yolculuk yapmalarında, kaynananın
ahlakî ölçüler dahilinde açılmasında, bir mahzur yoktur.
Tabiî ki bunların beraber bulunmalarının bir fitneye
sebebiyet vermemesi şarttır.

Bir kimsenin "damat" olup onun hükümlerine
tâbi olması için mücerred nikâh akdi yeterlidir. Nikâh akdi yapıldıktan
sonra bir de zifaf gerekmez. Yani kaynana veya damat oluş zifafa
bağlı değildir. Sadece nikâh akdinin yapılmış
olmasına bağlıdır. Damat ile kaynanası
arasındaki hükümler, hemen nikâhtan sonra başlar.

Ahlâkı temiz, dînî endişe duyan müslüman
erkeklerin damat seçilmesine dikkat gösterilmelidir. Müslüman ismi taşıdığı
halde İslâm'la alay edebilen erkekler zaten dinden çıktıkları
için onlara kız vermek caiz değildir. Damat, insanın
namusunun bekçisi olduğu için emaneti ehline vermek gerekmektedir.
Rasûlullah (s.a.s.) bu hususta "Size, ahlâk ve dinini beğendiğiniz
birisi (dünür) geldiğinde (kızınızı) onunla
evlendiriniz. Böyle yapmazsanız yeryüzünde fitne ve büyük fesad
çıkar" (İbn, Mâce, Nikâh, 46) buyurmuştur. Müslümanların
bu konuda titiz davranmaları gerekmektedir.

Ayrıca Damat, bir fıkıh
kitabının yaygın ismidir. Kitabın asıl ismi
Mecmau'l-Enhur fi Şerhi Mülteka'l-Ebhur'dur. Müellifi Dâmat
Abdurrahman Efendi (v. 1078/1667)'dir. Eser Müellifinin adı (Dâmad)
ile meşhur olmuş ve Arapça olarak iki cild halinde basılmıştır.

Orhan ÇEKER


Konular