Şamil | Kategoriler | Konular

Av, avcılık

AV, AVCILIK

Eti yenilsin, yenilmesin yaratılışı
icabı vahşî olup insandan kaçan hayvana av; böyle bir hayvanı
kaçmaz hale getirip yakalamaya da "avlama" denir.

İslâm'da gerek kara ve gerekse deniz hayvanlarını
avlamak mübahtır. Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur:

"Size temiz olanlar helâl kılındı.
Allah'ın size öğrettiği üzere alıştırıp
yetiştirerek öğrettiğiniz avcı hayvanların sizin
için tuttuklarını yiyin ve üzerine Allah'ın
adını anın. " (el-Mâide, 5/4)

"Deniz avı size helâl kılındı.
" (el-Mâide, 5/96) (ayrıca bk. el-Mâide, 5/1, 2, 94, 96).
Ancak sadece eğlence maksadıyla avlanmak mekruhtur. Hac ve
ihramdayken avlanmak haramdır.

Av hayvanlarının bir kısmının
eti yenir, bir kısmınınki ise yenmez. Bunlar ya derisi, yünü
ve dişleri gibi kısımlarından faydalanmak için, ya da
şerlerinden korunmak için avlanırlar.

Avlanan hayvanın etinin helâl olması için
birtakım şartlar vardır. Bu şartların bir
kısmı avcı, bir kısmı av hayvanı ve bir
kısmı da av aletiyle ilgilidir.

1-Avcıda bulunması gereken şartlar
a-Avcı; müslüman, mümeyyiz, âkîl veya Hristiyan ve Yahudî gibi
ehl-i kitaptan olmalıdır. Bunların
dışındakilerin kestikleri hayvan yenmediği gibi
avları da yenmez.

b-Avcı avına silâh atarken ya da onu
yakalayacak hayvanı gönderirken besmele çekmelidir. Kasden
besmeleyi terkederse av eti yenilmez.

c-Avcı silâhı ile vurduğu veya
eğitilmiş hayvana yakalattığı avı elde etmek
için başka bir şeyle meşgul olmayıp hemen harekete geçmelidir.
Bazen atılan mermi ava isabet edip onu öldürmeyebilir. Bu nedenle
avcının avını araması ve canlı olarak
bulduğunda kesmesi gerekir. Aramayıp başka bir işle
meşgul olur da sonra hayvanı ölü olarak bulursa eti yenilmez.
Fakat oturup beklemeksizin ya da başka bir işle meşgul
olmaksızın yaraladığı avını arayıp
da ölü olarak bulursa eti yenir. (Meydanî, el-Lübab, III, 220)

d-Ava silâh atma veya avı yakalayacak
hayvanı gönderme işi bizzat ehil olan avcı tarafından
yapılmalı, ava ehil olmayan biri buna
karışmamalıdır. Resulullah (s.a.s.), taşla,
sapanla, sopayla avlanmayı yasak etmişlerdir. Müslim'de rivayet
edilen bir hadis şöyledir:

"Taş ne avlar, ne de düşmanı
yaralar. Ancak o, diş kırar, göz patlatır. "

Avcı avını vurur ve fakat onu kaybederek
bir müddet sonra bulur. Bununla ilgili olarak Adiy b. Hâtem (r.a.)'dan aşağıdaki
hadisler rivayet edilmiştir:

"Okunu attığın zaman, suya düşmemiş
olmak kaydıyla avı ölü bulursan ye... Aksi halde, suyun veya
okun onu öldürdüğünü kestiremezsin. "

Eğer onda bir yırtıcı hayvan izi
bulamaz ve "senin okunun onu öldürdüğüne hükmedersen ye...
"

"Okunu attıktan üç gün sonra avı
kokmadan bulursan ye... "

Avcılıkta dikkat edilmesi gerekli
hususların başında elbette merhamet ve ihtiyaç gelmektedir.
İhtiyacı için avlanan bir müslüman merhameti elden bırakmamalı,
hayvanların üreme ve yavrulama zamanlarında
avlanmamalıdır. Av hayvanlarının nesillerini kurutacak,
tabiatın dengesini bozacak bir avcılık, mümini vebâle
sokar.

2-Av hayvanında aranan şartlar

a-Avlanan hayvan, eti yenen cinsten olmalıdır.
(bk. Eti Yenen Hayvanlar)

b-Yaratılışı icabı vahşî
olup evcil olmamalıdır.

c-Haşeret cinsinden olmamalıdır.

d-Deniz hayvanlarından ise balık cinsinden (tatlı
veya acı su balığı) olmalıdır.

e-Hayvan av tesiri ile ölmüş olmalıdır.
Avcı yaralanan avına ölmeden önce yetişirse kesmesi lâzımdır.
Aksi takdirde eti yenilmez.

3-Av aleti Av hayvanı ya eğitilmiş köpek,
atmaca, doğan, şahin gibi hayvanlarla, veya ağ, tuzak
kurmak gibi vasıtalarla, ya da yaralayıcı silâhla avlanır.
Avlamada kullanılan hayvanlarda aşağıdaki
şartların bulunması gerekir:

a-Ava salıverildiği zaman gitmelidir.

b-Av için yetiştirilmiş olmalıdır.

Köpeğin eğitilmiş olması; üç
defa yakaladığı hayvanı yememesi, doğan ve
şahin gibi hayvanların da çağırıldığında
geri dönmeleri ile bilinir.

c-Yakaladığı hayvanın etinden
yememelidir.

d-Avı boğarak öldürmemelidir. Yaraladıktan
sonra başka bir tesirle ölürse eti yenmez.

e-Avlama işinde ona eğitilmemiş tilki vb.
başka bir hayvan yardım etmemelidir.

Av, günümüzde genellikle silâhla yapılmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz gibi avcı ava silâh atarken besmele
çekmeli, hayvanı vurunca hemen koşup yanına varmalı,
ölmemiş ise kesmelidir. Yetişmeden silâhın tesiri ile
ölmüşse bir şey gerekmez, eti yenir. (Meydanî, a.g.e. III,
217 vd.)

Durak PUSMAZ


Konular