Şamil | Kategoriler | Konular

Saf

SAF

Sıra, çizgi, dizi ve aynı anda dizilmiş
şeylerin hepsi. Cemaatle namaz kılan mü'minlerin imamın
arkasında kıbleye paralel olarak yaptığı
sıraların her biri. Cemaatle namaz kılacak olan, bir
kişi ise, imamın hizasına durur ve imamdan geri ve ileri
durmaz. Zahiru'r-rivaye böyledir. İmam Muhammed'e göre ayak
parmakları imamın topuğu hizasına gelecek şekilde
durur. İmamın soluna veya arkasına durmak mekruhtur.

Muteber olan, secde edilen yer değil;
ayakların bulunduğu yerdir. İmama uyan kişinin boyunun
uzunluğu sebebiyle imamdan daha ileri secde etmesinin bir zararı
yoktur. Cemaat iki veya daha çok olursa imamın arkasına saf
tutarlar. Birincisi imamın tam arkasına, ikincisi onun sağ
tarafına üçüncüsü birincinin soluna, dördüncüsü, ikincisinin
sağına, beşincisi üçüncünün soluna olmak üzere saf
tutarlar. İmam daima ortada bulunur. Sağ taraf bir fazla olursa
sonradan gelen kişi sol tarafa durur. İmamın birinci
safın ortasında durması, cemaatin tamamen sağına
ya da soluna durmaları isabettir.

Bir kişi imamın sağına durduktan
sonra ikinci bir kişi gelirse imamın arkasına durur ve
imamın sağına durmuş olanı kendi hizasına
çeker. İmamın arkasında saf oluşmuş iken
imamın yan tarafında durmak mekruhtur. Önce imamın
arkasında erkekler, sonra çocuklar, sonra varsa hunsalar daha sonra
da kadınlar saf olurlar.

Hz. Peygamber (s.a.s): "Safları düzgün
tutun, omuzları bir hizaya getirin, boşlukları doldurun,
safa girerken kardeşlerinize, ellerinizi hafifçe dokundurun,
şeytana açık yerler bırakmayın. Kim safları
sık tutarsa Allah onu hayra eriştirir. Kim de saflar
arasında boşluk bırakırsa Allah onu hayra
eriştirmez" (Müslim, Salat, 104; Ebu Davud, Salat, 93; Nesaî,
Sehv, 4; Ahmed b. Hanbel, III, 154-260) buyurmuştur. İmam bu
hususlarda cemaati ikaz etmelidir. Birinci safta boşluk var iken
ikinci saf dolmuş ise, sonradan gelen kimse ikinci safı yararak
birinci safa durur. Birinci safı doldurmadıkları için
onlara saygı göstermez. Ön saflar muntazam bir şekilde
dolduktan sonra gelen kimse o saflarda boşluk bulamaz ise, namaza
durmaz, bir başkasının gelmesini bekler. Şayet
rekatı kaçıracağından endişe ederse namaz
konularını bilen ve rahatsız olmayacak biri varsa onu
saftan geriye çeker beraber arkaya dururlar.

Erkekler için en faziletli saf birinci saftır.
Ondan sonra sırasıyla birinci safa yakın olan saflar gelir.
Kadınlar için de en faziletli saf son saftır. Rasûl-i Ekrem
Efendimiz; "Şüphesiz Allah, rahmeti imamın üzerine
erdirir. Sonra imamdan, imamın arkasındakine sonra sağ
taraftakilere sonra sol taraftakilere; sonra ikinci safa geçer"
buyurmuştur. Bir başka hadislerinde de; "İmamın
arkasında namaz kılana yüz namaz sevabı, sağ
tarafdakine yetmiş beş namaz sevabı; öteki safdakilere
yirmi beş namaz sevabı yazılır" buyurmuştur.

Ancak imamın arkasını âlim kişilere
bırakmak efdaldir. Birden fazla cenaze varsa, onlar da aynı
tertip üzere sıralanarak namazları kılınır (Bk.
Cenaze namazı). Cenazelerin hepsi aynı yere gömülecekler ise,
erkekler kıble tarafına konur, sonra diğerleri
sırasıyla konurlar. Araları toprak veya kumla
ayrılır. Bu, zaruret halindedir. Zaruret yoksa hepsini ayrı
ayrı bir mezara koymak daha faziletlidir. (Hâşiyetul-Tahtâvî,
166-168; Fethul-Kadir I, 307-308).

Ahmet ARPA


Konular