Şamil | Kategoriler | Konular

ıstıhare

İSTİHÂRE

Hayır dileme, yapmak istediği bir şeyin
kendisi hakkında hayırlı olup
olmadığını anlamak için iki rekât namaz kılıp
dua ederek rüyasında manevî bir işaret almak amacıyla
uykuya yatma.

Bir iş yapılmak istenildiğinde istihâre
yapmak menduptur. Hz. Peygamber, Ashab-ı kirama önemli işlerinde
istihâreye başvurmalarını telkin buyurdu. Câbir (r.a)'den
şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah (s.a.s) bütün
işlerinde, Kur'an'dan sure öğretir gibi istihâreyi de öğreterek
şöyle derdi: "Sizden biriniz bir ise niyetlendiği zaman
farzın dışında iki rekât namaz kılsın ve
şöyle desin: "Allâhümme estehiruke bi ilmike ve estakdiruke
bi kudretike ve es'elüke min fadlike'l-azim. Fe inneke takdiru ve lâ
akdiru ve ta'lemu ve lâ a'lemu ve ente allâmu'l guyûb. Allâhümme
inkünte ta'lemu enne hâza'l-emre hayrun li fi dini ve meâşi ve âkıbeti
emri tev âcili emri ve âcilihi. Fekdurhu li ve yessirhu li summe bârik
li fihi. Ve in künte ta'lemu enne hâza'l-emre şerrun li fi dini ve
maâşi ve âkıbeti emri ev âcili emri ve âcilihi f'asrifhu
anni va'srifni anhu ve'kdur li el-Hayra haysü kâne. Sümme ardihi bihi"
(Buharî, Teheccüt, 25, Deavât, 49, Tevhid, 10; Tirmizi, Vitr, 18;
İbn Mace, Akâme, 188; Ahmet b. Hanbel, III, 344).

İstihare duasının anlamı: "Allah'ım
yapmayı düşündüğüm su işin işlenmesinden
yahut terkinden hangisinin hayırlı olduğunu bana ilminle
kolaylaştır. Kudretinle senden güç istiyorum. &nin büyük
fazlından ihsan buyurmanı dilerim. Şüphesiz senin her
şeye gücün yeter; benim gücüm yetmez. Sen bilirsin, ben bilemem.
Sen şeyi çok iyi bilensin, Allah'ım. Eğer bu işi
dinim, yaşayışım ve işimin sonucu veya dünya
veya ahiretimin sonucu bakımından benim için hayırlı
olduğunu bilirsen o işi bana takdir et, kolaylaştır ve
onu bana mübarek kıl. Eğer bu işi; dinim,
yaşayışım ve işimin sonucu veya dünya veya
ahiretimin sonucu bakımından benim için şer olarak
bilirsen, onu benden, beni de ondan uzak eyle. Nerede olursa olsun benim için
hayır olanı takdir et. Sonra da beni bu hayırla hoşnut
buyur"

Sa'd b. Ebi Vakkas'tan, Resulullah (a.s)'in şöyle
buyurduğu rivayet edilir: "Âdem oğlunun Allah'tan
hayır dilemesi (istihâresi) saâdetindendir. Allah'ın hükmüne
razı olması da saâdetindendir. Allah'tan hayır istemeyi
terketmesi ise onun bedbaht olmasındandır. Allah'ın hükmüne
razı olmaması da, Âdemoğlunun
bedbahtlığındandır" (Ahmed b. Hanbel, I, 167;
Tirmizi, Kader, 15).

İstihâreden önce veya sonra, gerekli istişareler
yapılır ve o iş hakkında karar verilir Kur'ân-ı
Kerîm'de şöyle buyurulur: "İş konusunda onlarla
istişare yap. İstişareden sonra o isi yapmaya tam olarak
karar verince, artık Allah'a dayan ve güven" (Ali İmrân,
3/159). İstihare hadisi İbn Mes'ud, Ebû Eyyûb el-Ensârî,
Ebû Bekir, Ebû Saîd, el-Hudrî, Sa'd b. Ebi Vakkas, Abdullah b. Abbas,
Abdullah b. Ömer, Ebû Hureyre ve Enes b. Mâlik gibi büyük
sahabilerden nakledilmiş, bu rivayetleri senetleriyle birlikte, Buhârî,
şârihi Aynî, "Umdetu'l-Kâri" adlı şerhinde tek
tek zikredilmiştir. Rivayetler arasında bazı metin
farklılıkları vardır.

Enes b. Mâlik'ten gelen rivayet istihâreyi teşvik
eder. Bu hadîs şöyledir: "İstihare yapan kimse hüsrâna
uğramaz, istihare eden pişman olmaz, iktisatlı davranan
kimse de muhtaç duruma düşmez" (Tecrid-i Sarih Tercümesi,
Ankara 1985, IV, 135).

İstihâre namazında nelerin
okunacağı hadisle sabit değilse de, birinci rekâtta
Fatiha'dan sonra Kâfirun, ikinci rekâtta ise, İhlâs sûrelerinin
okunması güzel görülmüştür. Nevevî bunu müstehab görür.
İmam Gazzalî de bu sûrelerin okunması gereğinden
İhya'da söz etmiştir. İbn Ömer'in şöyle dediği
nakledilmiştir: "Resulullah (s.a.s)'i bir ay süreyle izledim,
sabah namazının sünnetinde, Kâfirun ve İhlas sûrelerini
okurlardı. Gazzâlî'nin bu gibi hadislerden mülhem olarak,
istihâre namazında da benzer kıraati uyun gördüğü
söylenebilir.

İstihare namazından sonra, istihare
duası okunur ve istenilen şeye niyet edilerek, Kıbleye dönülmek
suretiyle yatılır. Böylece istihareye üç veya yedi geceye
kadar devam edilebilir. Çünkü Hz. Peygamberin bazı duaları
üç defa tekrar ettiği, hatta Enes b. Malik'e istihâreyi yediye
kadar tekrar etmeyi telkin buyurduğu nakledilir (Tecrid-i Sarih Tercümesi,
IV, 142, 143).

İstihâre, iyiliği veya kötülüğü
kestirilemeyen bir iş hakkında sözkonusu olur. Hayırlı
ve sevaplı olduğu kesin olarak bilinen bir konuda istihâreye
gerek kalmaz. İstihâre namazı, kerâhat vakitleri dışında
her zaman kılınabilir. Çünkü hadiste vakit belirtilmemiştir.

Şâmil İA


Konular