Şamil | Kategoriler | Konular

Evs

EVS

Medineli bir kabile olup, İslâm döneminde ensârın
bir bölümünü oluşturmuştur.

Arapların Kahtânoğulları soyundan Ezd
kabilesine bağlı bir kol olan Evs kabilesi, önceleri güney
Arabistan'da Yemen bölgesinde yaşıyordu. Sonra kardeş
kabile Hazrec'le birlikte kuzeye göçüp Yesrib (Medine) şehrine
yerleştiler. O sırada Yesrib'de bulunan yahudilerle önce sulh
içinde geçindiler, sonra zamanla duruma hâkim oldular.

Fakat riyâset ve kan davası gibi sebeplerle ve
yahudilerin de sinsi tahrikleri neticesinde iki kardeş kabile olan
Evs ile Hazrec'in arası açıldı ve mücadeleler, yıllar
boyu süren kanlı harplere dönüştü. Bunların en
şiddetlisi, Buâs harbi olup, Yesrib'deki iki yahudi kabilesi Nadîroğulları
ve Kureyzaoğluları ile Yesrib dışındaki bazı
Arap kabilelerinin yardımını gören Evs, bu harpten galip
çıkmıştı. Ancak daha önceki muharebeler ve bizzat
kabile içindeki dahili kavgalar Evs'i iyice zayıflatmıştı.
Zaten Evs, Hazrec'e nazaran daha az sayıya ve güce sahip idi.

Tam bu sıralarda Evs'e karşı
Kureyş'in desteğini sağlamak üzere Mekke'ye giden bir grup
Hazreclinin Hz. Peygamber'e iman ederek müslüman olması ve bu
tevhid dini sayesinde kardeş kabile Evs ile aralarındaki husûmetin
kalkıp birliğin sağlanacağı ümidi içinde
İslâm'a sarılıp tebliğ gayretini göstermeleri; Evs
kabilesinin de İslâm'a yönelmesini sağladı. I. Akabe'de
Hz. Peygamber'e bey'at eden on Hazrecli yanında iki de Evsli temsilci
vardı. Evsliler, II. Akabe Bey'atı'na daha kalabalık bir
temsilci grubuyla katıldılar ve kendi şehirlerine hicret
ettiği takdirde Resulullah'ı ve Mekkeli müslümanları,
kendi canlarını, çoluk ve çocuklarını,
mallarını korudukları gibi koruyacaklarına and içtiler.
Gerçekten de Medine'de bu müslümanlara gönülden kucak açtılar,
canlarını ve mallarını İslâm'ın hizmetine
adadılar ve böylece Hazrec kabilesi ile birlikte ensâr (İslâm'a
kucak açıp yardım eden Medineliler) zümresini oluşturdular.

Bu tarihten sonra Evs ve Hâzrec'in cahiliye
mücadelelerini bırakıp birbirleriyle ancak hayırda
yarış ettiklerini görüyoruz. Hz. Peygamber'in vefâtından
sonra halife seçiminde Hazrec'in adayı Sa'd b. Ubâde'ye karşı
Hz. Ebû Bekir'i desteklemeleri, bazılarının iddia
ettiği gibi eski kabile rekâbetinin te'siriyle değil, Hz. Ebû
Bekir'in halifeliğe daha uygun olduğuna gönülden inandıkları
için olsa gerektir. Zaten kısa bir müzâkereden sonra bizzat
Hazrecliler de Hz. Ebû Bekir'in halifeliğini kabul edip ona gönül
rızâsı ile bey'ât etmişlerdir.

Cahiliye döneminde putperest olan Evs kabîlesinin başlıca
putu Menât idi. Bu kabileden Ebû Amir er-Râhib (el-Fâsık),
Yahudiliğin tesiri ile putperestliği biraz
değiştirerek yeni bir din ortaya atmışsa da revaç
bulmamış; İslâm'ın çıkışı ile bu
uydurma din de, putperestlik de Evs arasında tamamen silinmiştir.

Hz. Peygamber'e iman eden Evslilerin önemli
şahsiyetlerinin başında büyük sahabe Sa'd b. Muâz
hazretleri gelir. Allah, cümlesinden razı olsun.

Ahmet ÖNKAL


Konular