Şamil | Kategoriler | Konular

Evlıya

EVLİYÂ

Veliler, Allah'ın sadık dostları,
Allah'ın şerîatına bağlı olan kimseler.
Kur'an-ı Kerîm'de evliya kelimesi, insanların sahte ilâh ve
mâbudlar hakkındaki çeşitli inanç ve davranışlar
ortaya koymaları; "Allah'tan başka veliler edinmek"
şeklinde ifade edilmektedir: "Allah'ın
dışında birtakım veliler edinenler ise; Allah,
onların üzerinde gözetleyicidir. Sen onların üzerinde bir
vekil değilsin" (eş-Şûrâ, 42/6). Bu âyette geçen
veliler kelimesi şu anlamları kapsamaktadır:

1. Bir kimsenin başkasının gösterdiği
yola göre amel ederek onun koyduğu kurallara, kanunlara ve
adetlerine uyması (en-Nisa, 4/118-120; el-A'râf, 7/3, 27, 30).

2. Bir kimsenin başkasının yol göstericiliğine
inanması, o şahsın gösterdiği yolun itimat edilir,
diğerlerinin yanlış olduğuna iddiâ etmesi (el-Bakara,
2/257; el-İsrâ, 17/97; el-Kehf, 18/17-50; el-Câsiye, 45/19).

3. Bir kimsenin başkasının
yaptığı kötülükleri gözardı ederek kendisini
öbür dünyada kurtaracağına inanması (en-Nisâ,
4/123-173; el-En'âm, 6/51; er-Ra'd, 13/37; el-Ankebût, 29/22; el-Ahzâb,
33/65; ez-Zümer, 39/3).

4. Bir kimsenin bir başkasının yüce
kerâmetleri dolayısıylâ kendisine yardım ederek afetler
ve musibetlerden kurtaracağına inanması (Hud, 11/20;
er-Ra'd, 13/16; el-Ankebût, 29/41).

Geniş halk kitlelerinden bazı kimseler,
İslâm hakkında ciddi bilgileri olmadığı için
salih zatların kendi kaderlerini değiştireceklerine
inanarak batıl yola sapmışlardır. Oysa Allah'tan
başka hidâyet edici yoktur. Bu tür davranışlar, Allah'tan
yüz çevirme ve ondan başkasına yönelme demektir. Allah onlara
veli olmayacak, onlara azap edecektir. Allah'tan başka veli yoktur,
velâyet yalnız O'nun hakkıdır: "Rabbinizden size
indirilene uyun, O'ndan başka veliler edinmeyin. Ne az öğüt alıyorsunuz"
(el-A'râf, 7/3).

Lügatte veli; dost, arkadaş, itaatkar, komşu,
işi üstlenen kişi anlamlarına gelmektedir. İslâmi
ıstılahta; Allah dostları, Allah'ın sevgili
kulları demektir: "İyi bil ki, gerçekten evliyâullah
için korku yoktur, onlar mahzun da olmazlar'' (Yûnus, 10/62).

Hz. Peygamber (s.a.s.) de evliyayı şöyle
tarif etmiştir: "Onlar görüldüğü zaman akla Allahu
Teâlâ gelir. Yüzleri nurludur. Onlarla beraber bulunanlar
şakı olmaz."

Evliyanın kerâmeti haktır. Evliya, kerâmetini
din için bir delil olarak kullanır. İslâm inancında
ölüden istekte bulunmak, velileri vesile* edinmek yoktur. Kabirleri
birer yardım yeri kılmak, ölülere adaklar kesip onlardan
şefâat dilemek dine sonradan girmiş bid'atlerdendir.
Yardım yalnız Allah'tan dilenir, başka kimseden ve
özellikle ölülerden yardım istemek şirktir.

Allahu Teâlâ müminlerin ancak birbirlerinin velileri
veli Hizbullah'ın; Allah'ı, Resulunü ve müminleri veli
edinenler olduğunu ve kesinlikle müminlerin dini alaya alan, oyuncak
edinenleri veli edinmemelerini kitabında açıklamaktadır (el-Mâide,
5/51 vd .) . (Ayrıca bk. Veli, Velâyet).

Şamil İA


Konular