Şamil | Kategoriler | Konular
Ebced
EBCED
?hya ebced hesaplama ekran? için t?kla
Cümel, Cifr, Sayı sembolizmi.
Ebced veya Ebûced, Arap alfabesindeki harflerin kolaylıkla
hatırda kalması için düzenlenen bir hârf dizisi ile bu harf
dizisinin her birine tekabül eden bir rakam değeri sistemi ve diziyi
oluşturan sekiz kelimenin ilkinin adıdır.
Harflerin her birine 1'den 1000'e kadar matematik
değerler verilmiştir.
Bu sekiz temel kelime şöyledir: "Ebced,
Hevvez, Huttiy, Kelemen, Se'fes, Karaşet, Sehaz, Dazığ".
Bu kelimeler aslında İbrânî, Ârâmî
Süryâni alfabelerinin harfleriyle -sessiz harfleri dikkate alınarak
aynıdır. Alfabe Araplara Nebatîler yoluyla gelmiştir. Sâmi
alfabelerinin hemen tamamında bir rakam değeri olan harfler
sistemi kullanılmıştır. Eski Ön Asya dillerinden
Akadça ve Asurca'da bile bu değerler
kullanılmıştır.
Yalnız başlarına hiçbir anlamı
olmayan ve sadece ezberleme işini kolaylaştıran bu sembolik
sekiz kelimeden başka harflerin sırası ve bunların
sayıları göstermekte kullanılmaları
bakımından İbrânî ve Ârâmî dillerindekiyle aynıdır.
Hemze'den, K'ya kadar olan harfler 1-100, son dokuzu da 200-1000
sayılarına delâlet eder. Yine bir başka eski sistemde
aynı yazı şeklinde olan harfler biraraya getirilip her
grubun ilk harfinden sonra o harfe benzeyen diğer harfler
sıralanır. Meselâ, "Te", "Se", harfleri
"Be"den sonra konulmuştur. Yalnız "Lam",
"Vav", ve "Ye", harfleri sona
bırakılmıştır. Bu sıra Mağrib
alfabesinde bugüne kadar muhafaza edilmiştir: Elif, Be, Te, Se, Ha,
Cim, Hı, Dal, Zel, Rı, Ze, Tı, Zı, Kef, Lam, Mim, Nun,
Sad, Dat, Ayın, Gayın, Fe, Kaf, Sin, Şın, Lam, Vav, Ye.
Rakam değerli harf sistemi, çivi yazısının
kullanıldığı döneme kadar inen bir tarihi kökene
sahiptir. Bu da vahiyle ilgisi olmayan bir alana yayılmış
olduğunu göstermektedir.
Cürhümî alfabesi temeline dayanan Arapça harfler diğer
Sâmi dillerinden farklı olarak sıralanmaktadır. Bu
sıra İsmail (a.s.) zamanında ilk kez Arapça'ya uygulanmıştır.
Sekiz kelimeden ibâret Ebced alfabesi yirmi sekiz harftir. Bunlara kolaylıkla
öğrenilsin diye "İslâmî" bir kılıf
giydirilmiştir. Meselâ:
1. Ebced'in ilk altı kelimesi olan Ebced, Hevvez,
Huttiy, Kelemen, Se'fes, Karaşet; Şuayb (a.s.)'ın kavminden
altı askerin adıdır. Bunlar Medyen ülkesinin
şahları olup, Kelemen, hepsinin büyüğüydü ve harfleri
bu şahlar düzenlemişlerdi. Onlar, Medyen ve Eyke halkıyla
birlikte helâk oldular.
2. Harfler altı şeytanın adına göre
düzenlenmiştir. Bu şeytanlardan korunmak için kelimelerin
sonuna "Fetebârekallahu bi ahseni'l Hâlikın" ibaresi
eklenmiştir
3. Ebced kelimeleri haftanın günlerinin adıdır.
Harflerin sırası gün adlarındaki sıraya göre
düzenlenmiştir.
Bu iddiaların hepsi de İsrailiyattan ibârettir
ve uydurmadır. Ebced hesabını İslâm tarihinde ilk kez
yahudiler yapmışlardır. Rasûlullah'a gelen bir grup yahudi
Kur'an-ı Kerim'deki hurûf-ı mukattaa adı verilen Elif, Lâm,
Mim, vb. harflerini Ebced'e göre değerlendirip, "İslâm
ümmetinin ömrü, "Elif: 1, Lâm: 30, Mim: 40" olarak toplam 70
veya 71 yıldır" demişler; kendilerine hurûf-u
mukattaa ile başlayan "Kef, He, Ye, Ayn, Sad, gibi diğer
ayetler hatırlatılınca önce hesap etmeye başlamışlar,
sonra bu işin altından çıkamamış, zihinleri
karışmış, rezil olmuşlardır. Ashab ve Rasûlullah
(s.a.s.) onların bu çocukça hesap işine gülmüşlerdir.
Bazı âlimlerin de yalnız fonetik fizyolojisi
ilkelerine göre tanzim edilmiş bir alfabe sistemi vardır. Bu
sistemde gırtlak sesleri ile arka damak sesleri başta gelir ve
ağız önünden çıkarılan sesler ile dudak sesleri
sona bırakılmıştır. Halil b. Ahmed'in "Kitâbü'l
Âyn'ında sıra şöyledir:
(ayn-ha-lamelif-gayn-gaf-kef-şın-sad-dad-sin-ra-tı-dal-te-zı-zel-se-ra-lam-nun-fe-be-mim-vav-elif-ye)
Bu sıra el-Ezherî'nin "Tehzib"inde ve
İbn Sîde'nin " el-Muhkem"inde de aynıdır.
Hvaş erbâbı harflerin âdedlere delâlet
etmek özelliğine dayânarak eski devirlerde Ebced vb. kelimeleri
büyü ve sihirde kullanmışlardır. Bu sistemde Elif'ten
Ğayın'a kadar her harfe bir tanrı adı ile tabii
kuvvetler tekâbül eder. Bir taraftan aded ile harf arasındaki bu
ilişkiler diğer yandan bunlara tekâbül eden timsaller
sayesinde amelî bir sır sistemi geliştirdiklerine
inanmışlardır. Meselâ, efsun ve muskacılıkta,
harflerin adedi değerlerine göre toplanır ve bu toplamın
"cinler âlemi" ile ilişkisi bulunduğu kabul edilir. Bütün
bunlar boş, şeytani uğraşıdan başka
birşey değildir.
Ebced hesabı Fars ve eski Türk edebiyatında
tarih düşürmede de kullanılmıştır. Meselâ
İstanbul'un Fetih tarihi için Kur'ân-ı Kerîm'den
"Âherûn" kelimesi düşürülmüştür. Bunların
toplamı
(elif+gayn+ra+vav+nun)=1+600+200+6+50=857
çıkmaktadır ve bu tarih Hicri 857 (M. 1453)
yılı olan fetih tarihidir. Aynı şekilde
Elmalılı M. Hamdi Yazır, tefsirinde Molla Câmi'den
naklederek Sebe sûresinin onbeşinci âyetindeki "Beldetün
Tayyibetün" (iyi bir belde) ifadesi ile İstanbul'un fethinin
kastedildiğini ve İstanbul'un fetih tarihinin (857 H.
yılının) bu cümlenin ebcedi ile haber verildiğini
yazmaktadır (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'ân
Dili, İstanbul 1936, V, 3956).
Ayrıca şâir Fuzûli, Kanunî Sultan
Süleyman'ın Bağdat'ı fetih tarihi olan 941 H.
yılı için; "Geldi burc-i evliyaya padişah-ı namdâr"
mısraını tarih düşmüştür. Yine Sultan
Abdülmecid'in saltanata geçişine de "Bir iki iki delik Abdülmecid
oldu Melik" mısrası ile tarih düşmüşlerdir.
Hatta bazen halk arasında dolaşan ve
Kur'an-ı Kerim'in şifa ile ilgili âyetlerinin ebced hesabına
göre rakamların yazılıp bunlarla yapılan muskalar
bulunmaktadır ki, bu rakamların şifa vereceğine
inanmak küfürdür. Bu gibi hususlar Hz. Peygamber'in sünnetinde olmadığı
gibi ashab, tâbiîn ve büyük imamların böyle bir şeye
başvurmadıkları ilmen ve tarihen bilinen bir husustur.
Ebced hesabına dayanarak ortaya çıkan Hurûfilik, bu işi
Kur'ân ile fal bakmaya kadar götürmüştür. Bir devlet kuruluşu
olarak Diyanet İşleri Başkanlığı'nın,
devletin dinî anlayışını yansıtmak üzere
1960'larda yayımlanan ''Allah Bizimle" adlı bir kitapçıkta
Ebced hesabı ile Hz. Peygamber (s.a.s.) ile ilgili olan bir âyeti,
27 Mayıs 1960 askeri darbesine tarih düşürmeye çalışmıştır.
Oysa bu hesaplar, bir İsrailiyyat uydurması olup İslâm ile
hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.
Bütün hurûf-û hecâ denilen yirmi sekiz harfi
içine alan Ebced harf tertibinde harflerin sayısal değerleri
şöyledir:
Ebced: Elif : 1, Ba : 2, Cim:3, Dal:4 Hevvez: He : 5,
Vav : 6, Ze : 7 Hutti: Ha : 8, Tı : 9, Ya : 10 Kelemen: Kef : 20, Lam
: 30, Mim : 40, Nun : 50 Se'fes: Sin : 60, Âyn : 70, Fe : 80, Sad : 90
Karaset: Kaf : 100, Rı : 200, Şın : 3002 Te : 400 Sehaz: Se
500, Hı: 600, Zel : 700, Dazığ: Dad : 800, Zı : 900,
Ğaym 1000.
Bugün ancak eski kitâbelerde ebced hesaplarına
rastlanmaktadır. Arap harflerinin kutsal ve bâtıni bir ilim
olan "Cifr" ile ilgili olan sayı sembolizminin Hz. Ali
(k.s.) tarafından kodlandığı iddia edilir (S. Hüseyin
Nasr, İslâm ve İlim, İstanbul 1988, Çev: İlhan
Kutluer, s.77). Bunun uydurmadan başka birşey
olmadığı açıktır.
Şâmil İA
?hya ebced hesaplama ekran? için t?kla
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.