Şamil | Kategoriler | Konular

Daru'n-nedve

DÂRU'N-NEDVE

İslâm'dan önce Cahiliyye çağında
Mekkeli müşriklerin toplantı ve istişâre yeri; Şehir
meclisi; Cahiliyye devri Mekke şehir devletinin parlamentosu. Hz.
Peygamber'in dördüncü kuşaktan dedesi Kusay İbn Kitâb'ın
Mekke'de M. 440 tarihinde Kâbe'nin güneybatısında ve
şehirde ilk defa Kâbe yakınında, kapısı Kâbe'ye
dönük olarak inşa ettirdiği dâru'n-Nedve'de Kureyş ileri
gelenleri toplanır, şehrin bütün siyasî, askerî ve sosyal
meseleler burada görüşülerek karara bağlanırdı (Taberi,
Tarihu'l-Ümem, II, 184).

Dâru'n-Nedve'ye katılan ve yaşları
kırkın üzerinde olması şartı aranan Nedve
heyetinin bir arada şehir halkının mülkî ve dînî
meselelerini görüştüğü de ileri sürülmüştür. Kusay
İbn Kitâb'ın asıl adı Zeyd olup uzaklaşma
anlamına gelen Kusay lâkabını sonradan
almıştır (İbn Hişâm, Sîre, I, 130 vd.). Kusay,
Kureyş'i beşinci yüzyılda Mekke'nin en güçlü kabilesi
yapmış, Mekke idaresini ele geçirmiş; Mekke'yi mahallelere
bölerek, her kabileyi bu mahallelere yerleştirmişti.
Kusay'ın şeceresi Kinâneoğulları'na, onlardan
Adnanoğulları'na ve Hz. İsmail'e
dayandırılır. Kusay, Huzaa ve Bekroğulları
kabileleriyle savaşarak Mekke hükümdarı olmuştu. Kâbe'nin
hicâbe, sikâye, rifâde, nedve vb. işlerinin yönetimi de onun
kabilesi Abdüddaroğulları'nın hâkimiyetine geçmişti.
Kusay İbn Kitâb, Mekke'de kendisine itaat edilen bir dinî lider
durumunda idi. Dâru'n-Nedve'de bulûğ çağına giren
kızlara gömlek giydirilmesi gibi nikâh'a ve savaşa karar
alınması da Nedve heyetinin şehrin idare meclisi veya hükümeti
gibi çalıştığını göstermektedir. (Taberî,
Tarih, I, 1098; İbn Hişâm, Sîre, I, 80).

Dâru'n-Nedve, Mekke şehir devletinin yönetimi
ile ilgili olarak verilecek her türlü hüküm ve kararın
alındığı bir yer olup bugünkü anlamı ile tam
bir parlamento ve yasama meclisi durumunda idi. Hatta Hz. Peygamber'in
hicretinden bir gün önce Dâru'n-Nedve'de toplanan Kureyş ileri
gelenleri, Rasûlullah'ı öldürme kararını burada
almışlardı. Mekke'nin İslâm ordusu tarafından
fethedilmesinden sonra, Dâru'n-Nedve, müslümanların eline geçmiş
ve Muaviye zamanında Kusay'ın torunlarından biri bu
binayı yüz bin dirheme Muaviye'ye satmış, bina da valilik
konağı olmuştu.

Şamil İA


Konular