Şamil | Kategoriler | Konular

Azer

ÂZER

Hz. İbrahim (a.s.)'ın babası. Kur'an'da
"Âzer" ismiyle zikredilir. Tarih kaynaklarında
İbrahim (a.s.)'in babasının Süryânîce "Tarah"
olduğu belirtilir. Buna göre, Yakup ve İsrail gibi biri isim
diğeri lâkap olmak üzere "Âzer ve Tarah" aynı
şahsa ait isim ve lâkap demektir. Bazıları "Âzer"
in çok yaşlı ihtiyar anlamına geldiğini veya bir put
ismi olduğunu söylemişlerdir. Ayrıca Tarah'ın,
İbrahim (a.s.)'ın babası, Âzer'in ise amcası
olduğunn ifade eden görüşler de vardır. (Tecrîd-i Sarih
Tercümesi, IX, 126)

Kur'an'da şöyle buyurulur: "Ey babacığım,
işitmeyen, görmeyen ve seni herhangi birşeyden koruyamayan
şeylere niçin tapıyorsun?" (Meryem, 19/43)

"İbrahim babası Âzer'e, putları ilâh
olarak mı benimsiyorsun? Doğrusu, ben seni ve milletini açık
bir sapıklık içinde görüyorum" demişti" (el-En'âm,
6/74).

Muhammed b. İshak, "Âzer, Hz.
İbrahim'in babasıdır ve Kûfe çevresinde "Kûsâ"
köyü halkındandır" demiştir (Tefsîru't-Taberî).
Ebû Hayyân tefsirinde; Âzer'in, marangoz, yıldız bilimci ve mühendis
olduğunu ve Nemrud'un da yıldızlara ve hendeseye özel
merakı bulunduğundan, ona nezdinde itibar ettiğini bildirir.

Hz. İbrahim ve babası, Hz. Muhammed (s.a.s.)'ın
ecdadındandır. Çünkü İbrahim (a.s.), oğlu
İsmail'i Filistin'den Hicaza getirmiş; Nûh tufanından
sonra izi kaybolan bugünkü Kâbe'nin bulunduğu yerde, Hacer'le
birlikte bırakmıştır. Daha sonra oraya gelip
yerleşen Cürhümî kabilesi ve İsmail (a.s.)'ın nesli
Mekke'nin ilk yerlileri olmuştur. İşte Hz. Muhammed (s.a.s.)
de Mekke'de İsmail (a.s.)'ın, dolayısiyle Hz.
İbrahim'in torunlarından olarak dünyaya gelmiştir.

Putperestliğin tarihi çok eskidir. Hz. Nûh (a.s.)
kavmini tevhîd inancına çağırmış, inananlar bir
gemide kurtulurken, puta tapanlar helâk olmuştur. Bundan sonra yine
bazı kavimler, dünya olayları ile yıldızlar
arasında bağlantı görmüş, yıldıza tapar
olmuş; yıldız kaybolunca, onun suretini yaparak puta
tapmıştır. Bazıları da âlemi meleklerin idare
ettiğini düşünerek, meleklere ve suretlerine tapmışlar.
Bazı kavim ve insanlarda sevdikleri kişilerin suretlerini
yapıp ara sıra onlara tazim ederken, aşırı
sevgilerini ibadete kadar götürmüşlerdir. Sonra gelenler
öncekileri taklid ederken putperestlik dünyaya yayılmıştır.

İşte İbrahim (a.s) devrinde de Nemrud;
kendisini ilâh ilân etmiş ve kavmi ona ibadet etmeye
başlamıştı. Bu arada inandıkları ilâhları
temsil etmek üzere puthanede de putlar vardı. İbrahim (a.s.)'ın
babası Âzer de Nemrud tarafından bu puthaneye görevli tayin
edilmişti.

Sa'lebî'nin naklettiğine göre, daha önce adı
Tarah iken, puthanede adı Âzer'e çevrilmiştir. Çünkü Âzer
puthanedeki bir putun adı idi (Tecrid-i Sarih Tercümesi, IX, 126).
İbrahim (a.s.)'ın babasını inancından dolayı
tenkit etmesi, onu hak dine çağırması adaba
aykırı değildir. Çünkü evlâdın ana-babaya itaat
veya karşı gelme ölçüsü şu ayette belirtilmiştir:
Ana-baban, hakkında bir bilgi sahibi olmadığın bir
şeyi bana ortak koşman için baskı yaparlarsa, onlara boyun
eğme ve dünyada onlara iyilikle muamele et" (Ankebût, 29/8).
Hz. İbrahim'in davranışı bu ayetin hükmü dışında
bir davranış değildir.

Hamdi DÖNDÜREN


Konular