Şamil | Kategoriler | Konular

Ahruf

AHRÛF-İ SEB'A

Yedi harf. Terim olarak Ahruf-i Seb'a, Tefsir tarihinde
birçok ihtilâfa sebep olmuş bir konudur: Kur'an-ı Kerim'in
yedi harf üzerine nazil olduğu hususunda rivayet edilen bir hadîs-i
şerifte Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurur: "Bu Kur'an
yedi harf üzere nazil olmuştur. Öyleyse size kolay gelenini okuyun.
" Bu konuda ufak tefek farklılıklarla pek çok hadis, hadis
mecmualarında yer alır (Buhârî, Fadâilü'l-Kur'an, 27, Tevhid,
53, Bed'ül-Halk, 6, Mürteddin, 9, Husumat, 4; Müslim, Misâfirîn, 270;
Ebu Davud, Vitr, 22; Tirmîzî, Kur'an, 9; Nesâi, İftitah, 37; Ahmed
ibn Hanbel, Müsned, V, 16,41, 114, 124, 127, 128, 132)

Hz. Peygamber (s.a.s.)'in hadisinde geçen yedi harften
ne kastedildiği tam olarak bilinemediği için bu yedi rakamının
değişik yedi şeye delâlet ettiği ifade edilmiş
ve bunun tabiî sonucu olarak bilginler arasında görüş
ayrılıkları meydana gelmiştir. Bazı âlimlere
göre yedi harften kastedilen yedi şey şunlardır: Emir,
Nehiy (yasak), Helâl, Haram, Muhkem, Müteşabih, Emsâl. Diğer
bazılarına göre ise, yedi harften maksat, yedi kıraattir.
İslâm bilginleri arasında yaygın olan görüşlerden
biri olarak, Kur'an-ı Kerim'in yedi harf üzere nazil oluşundan
maksat, onun yedi lehçe ve yedi lûgat üzere inişidir. Süfyan b.
Uyeyne (v. 198/812), Abdullah İbn Vehb, (v. 197/812), Taberî (v.
310/922), Tahâvî (v. 321/933) ve diğer birçok ilim erbabına göre
yedi harften maksat, yakın manada olan değişik lâfızlardır.
Ebû Ubeyd el-Kâsım b. Sellâm (ö. 223/837)'a göre yedi harften
maksat, yedi Arap lûgatıdır. el-Kâdi İbnu't Teymiyye ise,
yedi harfin yedi kıraat olduğunu ifade eder.

Kur'an-ı Kerîm'in yedi harf üzere nazil olduğunu
gösteren ve ufak tefek rivayet değişiklikleriyle bize
ulaşan hadisi şeriflerin hepsi sahihtir. Hattâ Ebû Ubeyd
el-Kasım b. Sellâm, bunların mütevatir olduklarına hükmeder.
Prof. Dr. Muhammed Abdü'l-Azîm ez-Zerkânî, Menâhilu'l-İrfân fi
Ulumi'lKur'an, Kahire 1362/1943, I, 139)

Ancak, bu yedi harfin neyi ifade ettiği hususunda
âlimler arasında bir türlü ittifak hasıl
olmamıştır. Merhum şehid, Prof. Dr. Subhi es-Salih bu
konuda şunları kaydeder: "Bu yedi harften maksat -Allahu 'alem-
bu ümmet için kolaylık gösterilen yedi vecihtir. Okuyucu bu yedi
vecihten hangisiyle Kur'an'ı okursa, isabet eder. Hz. Peygamber (s.a.s.)'ın
"Cebrâil bir harf üzere bana okuttu. Ona müracaat ettim ve tekrar
tekrar mürâcaatımı yeniledim, nihayet yedi harfe
ulaştı." (Buhârî, Fedâilu'l Kur'an, V; Müslim,
Müsafrin, 272; Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 264, 299, 313) tarzındaki
Hadis-i Şerifi bu hususu açıkça ifade eder gibidir. "
(Dr. Subhi es-Salih, Mebâhis fi Ulûmi'l-Kur'an, Beyrut 1969, s. 108)

Abdülbaki TURAN


Konular